Ik heb onvergetelijke herinneringen aan de zuiderse loomheid onder een plataan met een fris glas Rosé de Provence en ik droom nog altijd van het landelijk hotelletje in de Dordogne waar we bij het haardvuur genoten van een schitterende Château Potensac uit 1986. We genoten zoveel keren in Parijs van het zuurdesembrood van Poilâne met een stuk kaas en een glas Chinon in een Bistro à Vin.  Doorheen de jaren hield ik veel vriendschappen over van mijn vele reizen en ontmoetingen met wijnbouwers. Ik ben Frankrijk schatplichtig voor al hetgeen ik leerde over gastronomie en wijn. De vele Franse collega sommeliers die me de namen doorspeelden van interessante domeinen, de chefs die me recepten uitlegden en de vele onverwachte ontmoetingen op marktjes, landelijke feesten en regionale wijnbeursjes. Later volgde ik professionele opleidingen en werd (wereldwijn) sommelier en Maître-Sommelier in Franse wijnen. Ik wilde meer weten over andere wijnen en trok de halve wereld rond om ook daar de wijngaarden te leren kennen. Australië, Zuid Afrika, Nieuw Zeeland, Chili, Argentinië, Californië en andere landen, overal in de wereld proefde ik goede wijnen gemaakt door wijnbouwers die gedreven bezig met hun vak. In 10 jaar tijd is het aandeel van deze wijngaarden in de West Europese schappen en wijnkelders met tientallen procenten gestegen. Overal komen we lekkere en betaalbare niet Europese wijnen tegen op wijnkaarten. Binnen Europa groeien Italië, Spanje Duitsland en Oostenrijk boven zichzelf uit op vlak van kwaliteit. De crisis Maar in het moederland van de wijn, de inspiratiebron voor de duizenden wijnhuizen in de Nieuwe Wereld, gaat het slecht met de wijnbouw. In de jaren ’80 kwamen vele jonge wijnmakers uit de nieuwe wereldlanden hun licht opsteken in de Franse wijngaarden en kelders. Nu is een ommekeer bezig, Franse oenologen trekken vandaag naar de nieuwe wereld voor een langdurige stage en uitwisseling. Veel wijnbouwers uit mijn boek hebben de halve wereld afgereisd en meegewerkt in de wijngaarden. De kritiek op de Franse wijnbouw groeit gestaag. Jarenlang was Frankrijk de bakermat van de wijnbouw en speelde het land een voortrekkersrol in de wijnwereld. Het succes steeg de chauvinistische Fransen evenwel naar het hoofd. “Niets kan ons deren, was de leuze in de jaren zeventig en tachtig, alles wordt toch verkocht”. Er werden duchtig nieuwe wijngaarden aangelegd op een manier die grote opbrengsten garandeerde en toeliet om puur machinaal te werken. Op sommige plaatsen werd de grond gewoon genivelleerd en platgewalst om zoveel mogelijk rendement te krijgen. Intussen halveerde de eigen consumptie in 40 jaar tijd. In 1965 dronken de Fransen bijna 130 liter wijn per capita, in 2005 nog 34 liter. Vandaag drinken de Franse jongeren frisdranken en Belgisch bier. De export naar het buitenland zakte spectaculair met bijna 20% in 2003. Het beeld van de goedlachse Fransman met rode neus, twinkelende oogjes en alpinomuts met onder zijn ene arm een stokbrood en onder de andere een fles wijn, toch het prototype van het gelukzalig leven in Frankrijk, is helemaal verdwenen. De grote vraag naar niet-Franse wijnen neemt toe en in Frankrijk kijken heel wat wijnbouwers met angst de toekomst tegemoet. In alle streken van Frankrijk blijven wijndomeinen met hele oogsten zitten die niet verkocht raken. In Bordeaux legden in 2003 bijna 1000 wijnbouwers de activiteiten stil, sommigen verkochten hun domein aan grote handelaars. In de Loire moeten tophuizen buitenlands kapitaal binnenhalen om te overleven en andere gaan gewoon failliet. In het zuiden blijven veel coöperaties met volle kelders achter en kondigt een nieuwe oogst zich aan. Tijdens de zomer van 2005 sloegen boze wijnbouwers de schappen in een winkel aan diggelen, lieten wijn wegvloeien uit een grote opslagtank en deelden wijn uit aan de verbaasde toeristen nabij de péages. Het is crisis en zelfs de politici beginnen zich te roeren. In de zomer van 2004 werden oplossingen voorgesteld om de overschotten kwijt te raken. Eén van de ideeën was de toelating om landwijnen te maken in Bordeaux en Bourgogne. Met een erkenning als “Vin de Pays”  kunnen de wijnbouwers druivenrassen en technieken gebruiken die door de wet op de appellaties niet toegestaan is. Ik denk bijvoorbeeld aan het gebruik van eikchips wat nu nog verboden is. Of dit een oplossing is om de grote voorraden weg te krijgen, durf ik sterk te betwijfelen, want voor een landwijn mogen ook grotere rendementen worden geoogst. Hoe kan dan de overproductie in de wijngaarden verminderd worden? Het antwoord op de Franse wijncrisis: Terug naar de Wijngaard ! Een goede wijn wordt in de wijngaard gemaakt. Het is het credo van veel wijnbouwers uit mijn boek. Samen met fotograaf Herman Wydhooge reden we een bijna 6000 km lange Tour de France doorheen de wijngaarden. We bezochten 32 wijnbouwers verspreid over alle wijnstreken van Frankrijk. We liepen met hen door de wijngaard, bezochten de wijnkelders, proefden de wijnen van het huis en deelden verschillende keren de maaltijd.  In mijn boek zijn tientallen uren geanimeerde gesprekken opgenomen, van gepassioneerde wijnbouwers die werken met heel veel liefde voor het vak.  Het zijn allen wijnbouwers die soms – tegen de stroom in – schitterende wijnen maken. Sommigen onder hen zijn heel jong, anderen zijn jong in het vak. Bij dezemensen is de  keuze heel goed overwogen. Ze weten heel goed waarmee ze beginnen en meestal zijn ze ook goed geïnformeerd. Veel van deze nieuwe wijnboeren zijn opvallend communicatief, kwaliteitsbewust en vooral ook trots op hun werk. Hun vaders en grootvaders werkten in de meeste gevallen voor de plaatselijke coöperaties. Deze jonge generatie wil het echter alleen doen, ze willen contact hebben met hun afnemers en vooral ook hun persoonlijkheid in hun product stoppen. Deze 32 mensen zijn de aflossing van de wacht. In Frankrijk spreekt men van een “Domaine Phare”. Velen onder hen spelen ook een voortrekkersrol op vlak van natuurvriendelijke wijnen. Enkelen onder hen koos ik omdat ik ze goed ken en al jaren volg, anderen werden me getipt door collega sommeliers en geëngageerde invoerders. Ook Sopexa, de promotiedienst voor Franse voedingsmiddelen gaf me enkele namen. Uiteindelijk had ik een groep van 40 namen waaruit ik 32 wijnbouwers heb weerhouden. Dit boek is niet volledig. Er zijn nog heel wat goede, getalenteerde wijnbouwers bezig in Frankrijk. Velen onder hen komen in eveneens in aanmerking voor dit boek. Vraag naar hen als je bij wijnbouwers op bezoek gaat, want ze kennen elkaar, wisselen informatie uit en organiseren gezamenlijk studiemomenten. Dit boek richt zich tot de wijnliefhebber die naast een lekker glas wijn, ook interesse heeft voor het verhaal achter de wijn en de wijnbouwer. Het boek richt zich ook tot avontuurlijke Frankrijk reizigers die de platgetreden paden durven verlaten en in afgelegen dorpen goede wijnhuizen wil bezoeken. Elke wijnbouwer verzekerde mij dat bezoekers hartelijk welkom zijn, mits je vooraf een seintje geeft. De wijnbouwers in dit boek leven hoofdzakelijk in hun wijngaard en staan niet te wachten tot plots enkele Vlaamse of Nederlandse toeristen aan de deur staan. Bij heel wat van de wijnbouwers kun je ook enkele flesjes ter plaatse kopen. Hou er wel rekening mee dat veel wijnbouwers uit dit boek weinig voorraden hebben omdat hun wijnen erg gezocht zijn. Hun wijnen vind je wel bij de respectievelijke invoerders. Het boek richt zich ook tot de gastronoom of de gourmand. Bij elk portret geef ik een recept dat ik kreeg van een wijnbouwer of een bevriende chef-kok, waarbij ik de harmonie tussen wijn en gerecht van nabij bekijk. Een boek over wijn kan nooit de echte belevenis van het wijnproeven evenaren. Ik hoop dat ik met dit boek, de wijnliefhebber kan aanzetten om zelf op ontdekkingstocht te gaan op zoek naar de pure wijnbouwers en hun wijnen. Dit boek is helaas helemaal uitverkocht.