Deel 2 De Middagsessie

Het voorjaar en de zomer van 2019 was een inspirerende tijd. Sinds mijn studietrip naar Piemonte in april, leefde ik al die tijd in schrijfmodus en kreeg mijn nieuwste boek ‘Ontdek Piemonte’ steeds meer vorm. Deze week mocht ik de preview van ‘Ontdek Piemonte’ inkijken, aanpassen en corrigeren. Wat een heerlijk gevoel. Straks, begin oktober vind je het boek in elke boekhandel.

Toch was er een moment, midden de zomer, waarbij ik mijn Piemontese leefwereld aan de kant zette om in het schitterende kader van de Apostelhoeve een intense dag mee te maken rond een van de fijnste druivenrassen: riesling.

Met 16 waren we, wijnbouwers uit Nederland en België en wijnschrijvers voor diverse media.

De tafel is een initiatief van wijnjournalist Stefaan Soenen die hiermee een druif en producenten uit de lage landen in de kijker wilt zetten. Stefaan is zich stilaan aan het opwerpen als de specialist en voorvechter van de Belgische (en Nederlandse) wijnbouw. Hij schrijft bijdrages voor het Nederlandse wijntijdschrift Perswijn.

Een eerste tafel ging door in de zomer van 2015 bij Château Bon Baron en had pinot noir als onderwerp en twee jaar geleden in 2017, stond pinot gris in de schijnwerper. Toen waren we te gast bij wijndomein Aldeneyck. Het zijn steeds interessante en boeiende dagen.

Dit jaar voor de riesling tafel waren we te gast in de Apostelhoeve van de familie Hulst, het oudste wijndomein van Nederland. Het domein ligt op een heuvel met indrukwekkend zicht op de wijngaarden en de stad Maastricht.

Hoe verloopt de tafel

Tijdens een vrij uitgebreide degustatie worden de wijnen van Belgische en Nederlandse producenten blind geproefd. In elke flight worden wijnen van één producent geplaatst, samen met een of twee buitenlandse wijnen. Stefaan vroeg om een fles mee te brengen uit andere productiegebieden, in dezelfde prijsklasse als de riesling wijnen uit de lage landen (+/- 14,00-20,00 euro).  Sommige wijnen waren goedkoper dan de Be-Ne wijnen, anderen waren dan weer (veel) duurder.

De volledige reeks werden blind geproefd en besproken en aansluitend werden de flessen bekendgemaakt. Bedoeling is om te zien hoe de wijnen van de lage landen zich verhouden tot een internationaal gezelschap. Belangrijk uitgangspunt is ook dat deze proeverij geen competitie is of wedstrijd is tussen de lage Landen en de rest van de wereld. We proefden niet alleen recente jaargangen en vatstalen van 2018, verschillende wijnbouwers lieten ook oudere jaargangen proeven.

De aanwezige wijndomeinen

Nederlandse domeinen

• Gastheren Matthieu en Robin Hulst – Wijngaard Apostelhoeve apostelhoeve.nl
• Math Bollen – wijngoed Hoeve Nekum hoevenekum.nl
• Harry Vorselen – Wijngoed Thorn wijngoed-thorn.nl
• Luc Creusen – Domein Steenberg domeinsteenberg.nl

Belgische domeinen

• Karel Henckens – Wijndomein Aldeneyck http://www.wijndomein-aldeneyck.be
• Johan Jacobs – Wijndomein Thilesna wijndomein-thilesna.be
• Gloire de Duras liet wijnen proeven, maar kon niet aanwezig zijn. http://www.gloirededuras.be

De degustatie

Bij de degustatie werden 38 wijnen geproefd verdeeld over 6 flights. In dit tweede deel bespreken we de laatste drie flights. Zoals eerder gezegd werd alles blind geproefd. Stefaan had in elke flight telkens wijnen van één BeNe wijnbouwer geplaatst tegenover buitenlandse riesling. Wat iemand achteraf deed opmerken dat het misschien ook interessant was geweest om de wijnen van de lage Landen door elkaar te proeven.  Niemand van de wijnbouwers was op de hoogte wanneer en in welke flight zijn wijn aan bod kwam.

Opmerking: over de keuze van de ‘benchmark’ wijnen kan gediscussieerd worden (wat via FB ook gebeurde). Iedereen die de namen van de wijnen leest, zal wellicht vinden dat andere wijnen beter zijn als benchmark. Toch vind ik dat de geproefde buitenlandse wijn goed gekozen waren en goed geplaatst tegenover de riesling wijnen uit België en Nederland.

De wijnen van de lage landen zijn meestal jonge aanplantingen. Dat proefden we ook in het zuivere fruit in de wijn. Omzeggens geen wijn uit de lage landen was zgn. ‘pétrolé’. Daarom is het nog meer complimenteus dat zij in deze degustatie zo goed naar voren komen.

De wijnbouwers :

Flight 4 Thilesna

Wijndomein in Dilsen-Stokkem
BOB Maasvallei Limburg
Wijnmakers: Johan en Carmen Jacobs – Janssen

17. Thilesna 2016
    Rijpe geuren in de aanzet met overrijp fruit, hint van vanille, rijpe appel. Na opschudden ruik ik meer steenvruchten. De smaak is fris met vrij pittige zuren met in de afdronk een duidelijk merkbaar restzoet en vrij lactisch. In de retro komt wat amandelextract naar voren. Correcte wijn, niet helemaal versmolten.
18. Le Cecche 2015 Langhe Riesling Piemonte
    In de eerste geuren ruiken we opvallende petrolé aroma’s. Na opschudden komt onderliggend fruit naar voren waarin we gekonfijte abrikoos en sinaasappelschil herkennen. De geuren komen overrijp over. De smaak is licht alcoholisch met weinig zuren. De afdronk is warm en peperachtig.
    Noot: voor mij wat verwarrend omdat Le Cecche riesling een wijn is met veel levendige en frisse zuren. De snelle evolutie is opvallend en niet courant. Intussen heb ik vernomen dat de wijnmaker deze wijn niet mee produceert.
19. Thilesna 2018
    Complete tegenstelling als wijn 18. Florale en frisse aanzet met wat later jong, rijp Abrikozen schil en groene appel. Sappige smaak met levendig en prettig zuur en een licht bittertje in de afdronk. Wijn met veel spanning en fraîcheur. Mooie wijn met potentieel, volgens mij. Om te volgen.
20. Richard Hamilton Watervale Clare Valley 2018
    Kenmerkende Australische riesling. Licht petrolé in aanzet en opvallende natte stenen. Daarna, na opschudden komen de frisse aroma’s aan bod: gekonfijte citroenschil, pompelmoes en licht kruiden. De smaak is fris en beetje aangezuurd, vermoed ik. Vrij lange afdronk met pittige kruidigheid. Krachtige (eet) wijn maar geen echte ‘riesling’ finesse.
21. Thilesna 2017
    De aanzet geeft veel rijp fruit, cavaillon meloen, kruidig en geparfumeerde bloesem van geranium. Wat overweldigend. De eerste smaak is sappig en soepel met een (te) laat optredend zuur en bitterheid in de afdronk. Versmelten of niet? Er volgt enige discussie over deze wijn. Persoonlijk twijfel ik of het echt goed komt.

Welke wijn blijft me bij?
Zonder enige twijfel is Thelisna 2018 de wijn die in deze flight met de bloementuil gaat lopen. Bij de andere wijnen overheerst enige twijfel.

Flight 5 Wijndomein Apostelhoeve
Wijndomein in Maastricht op de Louwberg
Wijnmaker:  Matthieu Hulst

22. Apostelhoeve 2016
    Intens fruitig, geel fruit met een hint van honing. De smaak is vol en opvallend sappig met fruitige zuren. Lange afdronk waarin we wat restzoet proeven. Goed gestructureerde wijn die nu mooi op dronk is , maar zeker nog enkele jaren reserve heeft.
23. Weingut Brundlmayer Terrassen Kamptal 2017
    Beroemd wijndomein uit Oostenrijk.
    De eerste geuren zijn fruitig, maar al snel overheerst een petrolé geur. Daartussen minerale aroma’s en natte stenen. Beloftevolle aroma’s, die niet terugkeren in de mond. Vrij strakke smaak, maat weinig aromatisch. Mist wat diepgang. Verwonderlijk voor dit topdomein.
24. Apostelhoeve 2012
    Heel gesloten in aanvang. Ik herken duidelijke verwantschap aan wijn nr 1. Na opschudden komt er meer fruit los met een duidelijke krijt-kalkachtige geur. Soepele aanzet in de mond, die duidelijk geëvolueerd is. Middellange afdronk. Wijn met mooie ontwikkeling en duidelijk van zekere leeftijd.
    Noot: niet iedereen was het eens met de conclusie dat dit een goed geëvolueerde riesling was. Bij sommige sprak deze wijn minder aan.
25. Domaine Ostertag Froholz 2007 Elzas
    Geëvolueerde geur met amandelspijs, noisette en tertiaire aroma’s waarin ik humus en sous-bois herken. Na opschudden gekonfijte vruchten en frangipane. De smaak is zacht in de aanzet, maar er is geen evenwicht (meer) in deze wijn. Bittere nasmaak en uitdrogend in de afdronk. Te ver geëvolueerde wijn.
26. Apostelhoeve 2008
    De eerste geuren zijn opvallend mineraal, natte keien. Wat later wat lactisch en yoghurt met exotisch fruit. Een wijn die voortdurend verandert in het glas. We ruiken ook kruisbessen, rijpe appel en kruidigheid. Frisse smaak met veel rijk en romig sap. Eerder volumineuze stijl. Mooie wijn die schitterend verouderd is.
27. Domaine Ostertag Muenchberg Grand Cru 2007 Elzas
    Beetje discreet in de aanzet. Daarna komt een waaier aan geuren opzetten: gekonfijte citrus en gekarameliseerde nootjes (deze wijn is gegist in houten fusten), rijpe peer en ook wat kruidigheid. Een wijn waar je lang aan ruikt en die voortdurend evolueert in het glas.
    De smaak is heel evenwichtig en rijk. Ook heel aromatisch met terugkerende aroma’s van noisette en karamel. Heel lichte puntje restsuiker, maar in evenwicht met zuur. Grote wijn.
28. Apostelhoeve 1999
    licht gebrande geuren, aanvankelijk wat apotheekgeuren. Deze verdwijnen na opschudden en daarna ruiken we mokka en kruiden. De smaak is evenwichtig, vrij kort in afdronk met een bittertje op het eind. Dat laatste vind ik wat storend.

Welke wijn blijft me bij?
Ik ben heel gecharmeerd door de Apostelhoeve 2008, maar ook Apostelhoeve 2016 kan mij bekoren.
Froholz van Ostertag ontgoochelt, maar de grand cru Muenchberg is outstanding.

Flight 6 Wijngoed Thorn
Wijndomein in Thorn
BOB Maasvallei Limburg
Wijnmaker: Harry Vorselen

en wijnen van Gloire de Duras
Wijndomein in Sint Truiden
Wijnmaker Peter Nijskens

29. Thorn 13
    Aanvankelijk vrij gesloten. Licht gekonfijte geuren en kruidig. Na opschudden komen duidelijk geëvolueerde geuren naar voren met karamel en grondgeuren. Strakke en droge aanzet, opvallend peperachtig en verfrissende afdronk. Middellange afdronk. Wijn op dronk.
30. Domaine Zusslin Bollenberg 2014 Elzas
    De aanzet lijkt wat op Thorn “13. Eveneens vrij gesloten. Maar daarna komt deze wijn los en ruiken we rijpere geuren met amandelspijs, abrikoos en minerale geuren. De smaak is vrij vettig en rond. Beetje kenmerkend rijpere Elzas met brede middenstructuur, maar gelukkig gedragen door fijne zuren. Deze wijn is een mooie, evenwichtige wijn met zekere complexiteit.
31. Thorn 2015
    Noot: niet iedereen is overtuigd dat deze wijn zuiver is. Sommige proevers nemen een lichte kurkgeur waar. Persoonlijk vind ik de wijn correct.
    In de geuren ervaren we gekonfijte vruchten met rijp fruit, neigend naar tropische vruchten. Ik ruik sinaasappelzeste en puntje peper. De smaak is goed met elegante fraîcheur, minerale smaak en lange afdronk. in de afdronk proef ik wat restsuiker. Wijn met reserve.
32. Gloire de Duras Cuvée Classique 2018
    Florale geuren, gevolgd door intens fruit en opnieuw bloesem. Frivole, lichte geuren die bevestigd worden in de soepele en frisse aanzet in de mond. In de nasmaak proeven we appel en kruiden met een puntje restsuiker. Heel elegante en zuivere wijn.
33. Gloire de Duras Clos de Duras 2018
    Expressieve geuren met intens citrusfruit, zure beertjes. Daarna kruidigheid en appelbloesem. De smaak is sappig en levendig fris met puntje restsuiker. Dat zorgt voor een fijn evenwicht.   Elegante en goed gebalanceerde wijn.
    Noot : ommuurde wijngaard nabij het kasteel in Sint-Truiden
34. Thorn 2016
    In de geuren komt al snel kruisbessen naar voren, samen met citrus en minerale aroma’s. Ik ruik natte stenen en een hint van peper. Duidelijk een strakkere en minder fruitige stijl. Hij proeft ook droger dan de 2015. (nochtans 7gr rs). Verfrissende afdronk met licht bittere toets.
35. Thorn 2017
    Onmiddellijk ruiken we een overrijpe fruitige neus, zelfs beetje botrytis. Daarna meer kruidig en opnieuw lichte pepertoetsen (duidelijk een kenmerk van Thorn riesling).
    Pittig zure smaak met veel sap en levendige afdronk. Wijn die een goede spanning heeft.

Welke wijn blijft me bij?
Ik ben gecharmeerd door de wijnen van Gloire de Duras, vooral Cuvée Classique 2018 is een zuivere en fijne riesling. De Thorn wijnen zijn constant in stijl. Ik heb een voorkeur voor Thorn 2015 en 2017.

Flight 7 zoete wijnen

36. Weingut Eva Fricke Mellifluous 2018 Rheingau
    Klassieke feinherb of lichtzoete riesling. De wijn geeft een subtiel samenspel tussen lichtzoet en de fijne zuren van riesling. Heel evenwichtig met veel fruit. Zelfs het fruit speelt met contrasten: rijp geel fruit jongleert met pittige en levendige citrus. Lekker wegdrinkend. Een fijne lente- en zomerwijn.
37. Gloire de Duras Cuvée Speciale 2018
    Florale geuren en veel fruit waarin steenvruchten naar voren komen. De smaak is sappig, verfrissend en subtiel zoet. Heel evenwichtige stijl.

Welk wijn blijft me bij?
Beide wijnen zijn heel aantrekkelijk en fijn. Eva Fricke is een certitude en grote dame in Rheingau.
Vandaar grote bewondering voor Gloire de Duras die zowel in droge als in de halfzoete wijnen mooie wijnen maakt.

Conclusie

De Riesling Tafel was een stevig gevulde dag met veel wijnen op de proeftafel. Er werd van ons veel concentratie verwacht. De meeste aanwezige journalisten zijn het met elkaar eens: riesling heeft duidelijk een plaats in de wijngaarden van de Lage landen. Ik stel ook vast dat de aanwezige wijnbouwers op een knappe manier met de druif omgaan en het mooie is ook dat de verschillende wijndomeinen allen een eigen stijl ontwikkelen. Geen simpele eenheidsworst, maar stuk voor stuk wijn met een eigen persoonlijkheid. Iedereen is vol bewondering voor de aanwezige BeNe-wijnbouwers. De toekomst oogt beloftevol. We blijven hen met veel aandacht volgen.
Dank aan Stefaan Soenen voor de schitterende organisatie van dit evenement. We kijken uit (en werken graag mee) aan volgende initiatieven.