23/04/2021

Wekelijks neem ik twee wijnen onder de loep. Een gedetailleerde bespreking en tips voor wijn en gerecht. Ontdekkingen en gevestigde waarden, mousserend en stil, uit heel de wijde wijnwereld. Proeven met verschillende glazen, temperatuur, gekarafeerd of niet etc.… Elke week twee wijnen. Kort en bondig en accuraat. Deze week staan twee witte wijnen uit het Zuidwesten van Frankrijk op de proeftafel.

Wat voorafging
Wie houdt er niet van de Périgord? De streek in het Zuidwesten van Frankrijk is een van de rustigste en (natuur) vriendelijkste vakantiestreken van het land. Daarnaast wordt het gebied met voorsprong aanzien als de lekkerste streek in La Douce France. Ik kom er graag en doe me dan te goed aan de beroemde confit de canard, zwarte truffels, ganzenlever, pruimen uit Agen, noten, lamsvlees uit de streek, eekhoorntjesbrood en zo veel meer. Om de heerlijke maar zeldzame notenkaas niet te vergeten. Deze kaas met zijn unieke smaak wordt gemaakt door de trappistinnen van de abdij Notre-Dame de Bonne-Espérance in Échourgnac. Op reis gaan naar het Zuidwesten van Frankrijk is reizen naar een luilekkerland. Helaas is de streek meer befaamd voor haar gastronomie dan voor haar wijnen. Voor mijn eerste boek ‘Terug naar de Wijngaard’ doorkruiste ik in 2004 heel de regio om een nieuwe generatie wijnbouwers te ontmoeten. Vandaag zijn de jonge leeuwen van toen, Elian da Ros in Marmandais, Jean-Marc Grussautte in Jurançon en David Fourtout in Bergerac mede vaandeldragers voor hun appellatie. Helaas zijn deze wijnen vooral bekend bij een kransje ingewijden. Hoe komt het dat de wijnen uit het Zuidwesten onbekend blijven bij de brede wijnliefhebber? Daar zijn verschillende redenen voor. Eerst en vooral de versnippering van de wijnregio. Deze regio in Frakrijk is een gigantisch mozaïek van tientallen appellaties waar veel vreemde druivenrassen met soms moeilijke namen worden geteeld. Dat maakt de regio als wijngebied niet eenvoudig. Neem daarbij de constante concurrentiestrijd met Bordeaux.  De zuidwestelijke wijngebieden werden voortdurend geboycot en dat begon al in de middeleeuwen. Eeuwenlang werd het transport over de Dordogne en de Garonne bemoeilijkt en verhinderd. Een voorbeeld: in 1254 liet de Engelse koning Hendrik III de inwoners van Bordeaux beslag te leggen op wijnvaten uit Bergerac en werden hoge haventaksen opgelegd aan de export. De geschiedenis van het Zuidwesten is een voortdurend gevecht met de machtige heren uit Bordeaux. Ook de verkoop in eigen land ontwikkelde zich traag, want het duurde tot ver in de twintigste eeuw vooraleer de streek een rechtstreekse auto- of treinverbinding had met Parijs. Het Zuidwesten is een geïsoleerd wijngebied dat tot op vandaag hard moet werken om zijn wijnen aan te bieden aan de consument. Wij helpen een klein beetje mee door deze week twee witte Bergerac wijnen te proeven. Beide wijnen worden geproefd in een Riedel Veritas glas.

Bergerac, de wijn van Cyrano
In het meest westelijk deel van de Périgord ligt de appellatie Bergerac. Het wijngebied zelf grenst aan Bordeaux en Saint-Emilion ligt op slechts 60 km van de stad Bergerac. Doorheen de geschiedenis had vooral Bergerac te lijden onder de macht van Bordeaux en dat laat zich nog altijd voelen. Bij veel wijnbouwers hoor je soms een soort onderdanigheid tegenover de ‘grote broer’ van bordeaux. Geheel onterecht vind ik persoonlijk. Bergerac is niet alleen een wijnsoort, maar ook een aantrekkelijk middeleeuws stadje langs de Dordogne. Maar Bergerac is ook een veelheid van niet minder dan 17 appellaties. Voorbeelden zijn Bergerac, Côtes de Bergerac, Montravel, Monbazillac, Pécharmant en Saussignac. Elke appellatie levert verschillende wijntypes en het is niet altijd even duidelijk welke wijn waar wordt gemaakt. Pécharmant produceert enkel rode wijn, Monbazillac is een likeurwijn, terwijl de algemene AOP Bergerac zowel witte, rosé als rode wijn maakt, maar Côtes de Bergerac bestaat dan weer enkel in rood, wit en zoet. Al die verschillende stijlen zijn perfect te verklaren, maar het is niet eenvoudig voor wijnliefhebbers om in dit kluwen aan wijnsoorten hun weg te vinden. Bergerac heeft het overigens niet makkelijk vandaag. Dat komt ook o.a. door de teruglopende vraag naar halfzoete en zoete wijnen. De streek omvat 12.000 ha wijngaarden, bewerkt door 1200 wijnbouwers of druiventelers. Velen verkopen hun druiven aan de plaatselijke coöperatieve of aan een van de 150 handelaars-négociants die actief zijn in de streek. De wijndomeinen omvatten gemiddeld 10 ha en veel boeren telen ook andere gewassen of houden daarnaast runderen en schapen. Bij de betere domeinen horen o.a. L’Ancienne Cure, Cours Les Muts, Ch. de Jaubertie, Ch. Laulerie, Le Clos du Breil, Ch. Kalian, Moulin Caresse, Ch. Tirecul La Gravière.

Château Tour des Gendres Moulin des Dames 2015
Bergerac Sec

In het begin van de jaren twintig van vorige eeuw trokken veel Italiaanse families naar het Franse Zuidwesten. Ze ontvluchten de armoede in Zuid-Italië en vulden in Frankrijk de grote leegte op die ontstaan was na WO I, toen veel boerenzonen niet terugkeerden na de grote oorlog. Voorbeelden zijn de familie da Ros in Marmandais en de familie de Conti in Bergerac. Grootvader de Conti kocht zijn eigen boerderij in de jaren vijftig en later, in de jaren ’80, zal kleinzoon Luc de Conti de eerste druivenstokken aanplanten. Vanaf 1994 koos de familie de Conti resoluut voor biologische wijnbouw. In 2005 volgde dan de officiële erkenning als biologisch wijnbedrijf. Luc vindt dat: ‘wijnboeren en andere boeren moeten leren omgaan met de natuur. Wij moeten ons aanpassen aan de natuur en niet omgekeerd’ is zijn stelling. Hij wijst op de noodzaak aan biodiversiteit en respect voor de aarde. Deze Moulin des Dames 2017 is gemaakt van druiven uit één perceel van 3,5 ha. De bodem is kalkleem met veel kalk van maritieme oorsprong (Calcaire Aquitain). Hij is gemaakt van 100 % sauvignon blanc. Na de manuele pluk worden de trossen volledig ontrist. Daarna volgt een korte schilinweking van 48 uur. Er wordt tijdens de verdere vinificatie omzeggens niet ingegrepen. De natuurlijke gisting gaat door in grote fusten van 3000 l en ook de 11 maanden rijping gebeurt in deze grote vaten. Bij het bottelen wordt heel licht gefilterd. Luc de Conti produceert naast deze witte wijn ook hoogstaande rode wijnen en een interessante mousserende Pet’nat. https://www.chateautourdesgendres.com/

In het glas
Wat mij onmiddellijk opvalt is de rijke viscositeit van deze wijn. Hij heeft een intense goudgele kleur met een blinkende spiegel. De geuren zijn complex en heel expressief. Ik ruik overrijp fruit met gekonfijte abrikoos gevolgd door toast en gegrilde amandel. Na opschudden ontdek ik meer kenmerken van sauvignon blanc met citroenzeste, vlierbloesem en pompelmoes. Deze frissere tonen jongleren met de gerijpte aroma’s. Wat een spanning in de geuren. Heel snel komen de secundaire geuren terug en ruik ik boter en opnieuw noten en gebakken brood. De smaak bevestigt de mooie evolutie van deze wijn uit 2015. De volle aanzet met veel abrikoos wordt gecounterd door frisse zuren en discreet getoaste aroma’s. Deze wijn is heel evenwichtig en hij heeft een opvallend lange afdronk. Hij is nu perfect op dronk. Zijn gastronomische waarde is hoog, vooral omwille van het evenwicht tussen het romige en de fraîcheur in de wijn. Straks zetten we asperges op tafel met een lichte mousseline en vers gepelde garnalen, maar hij past uitstekend met gebakken vis ‘meunière’ OF gevogelte met een veloutésaus of de fameuze notenkaas uit Échourgnac.

21,00 euro Recente jaargangen zijn te koop bij wijnhuis Tinto http://www.wijnhuistinto.be/
 en ook bij https://www.ambrosiusshop.be/ en https://www.wijnen-bdc.be/

Chateau Les Verdots Grand Vin 2017
Bergerac Sec

De familie Fourtout komt oorspronkelijk uit Saint-Emilion en vestigde zich in Conne-de-Labarde, een dorp op enkele kilometers van Bergerac. Met de dynamische en ambitieuze David Fourtout staat de vierde generatie aan het roer van dit domein. Hij nam het domein over van zijn ouders in 1992 en koos resoluut voor 100 % wijnbouw. In het midden van zijn wijngaarden bouwde hij een ‘state of art’ wijnkelder met een ondergrondse rivier als extra aantrekkingspunt. Hij was een van de eersten in de regio die actief oenotoerisme stimuleerde. Op het domein organiseren ze rondleidingen, in de zomer kan je deelnemen aan een picknick in de wijngaard en boven de grote proefruimte verhuurt de familie twee gastenkamers. Ik leerde David kennen in 2004 en sindsdien volg ik de evolutie van dit domein op de voet. Deze dynamische wijnmaker werkt heel ernstig, stelt zichzelf voortdurend in vraag en zoekt steeds naar de beste kwaliteit. De laatste jaren integreert hij biodynamische principes in zijn werk, maar volledig overschakelen is voorlopig niet aan de orde. In de wijnkelder staan conische vaten en het sap wordt overgegoten via zwaartekracht. De meeste wijn vergist met endogene gisten en voor het bottelen wordt weinig geklaard of gefilterd. De Grand Vin van 2017 is een assemblage van 67% sauvignon gris, 26% sauvignon blanc en 7% muscadelle. De oude ranken van gemiddeld 40 jaar oud rijpen in kalkleem grond met een hoog percentage witte kalk.  Ook hier worden de schillen een tijdje geweekt met het sap. Het sap vergist in 100 % nieuwe, streng geselecteerde Bourgogne vaten. Tijdens de 12 maanden rijping wordt de wijn gebatonneerd. Gewoonlijk gebeurt dit door het vat te openen, waarbij de wijnbouwer gistresten en wijn door elkaar roert met een smalle roestvrijstalen staaf. Bij David gebeurt dit op en andere manier, door wekelijks de vaten heen en weer te rollen. Op die manier moeten de barriques niet geopend worden en is het risico op oxidatie nihil. David Fourtout produceert 10 verschillende wijnen, zowel wit, rosé als rood. Het domein produceert ook prijswinnende Monbazillac van hoog niveau. https://www.verdots.com/

In het glas
De aantrekkelijke kleur is licht goudgeel met een opvallend groene schijn. Onze neus wordt verleid met een variatie aan geuren. In het Frans zegt men: ‘un nez ouvert’. In de aanzet ruik ik geel fruit met onderliggend veel frisse tonen. Ik herken perzik, rijpe peer met boter en wat later citrus en kamperfoelie. Na het opschudden krijgen we een totaal andere wijn in het glas. Hier ruik ik duidelijk de invloed van de rijping met aroma’s van toast, vanille, peper en opvallend een hint van honing. De rijkdom van de geuren komt terug in de smaak. De aanzet is rijk, mollig en volumineus, gelukkig heel snel gevolgd door een opstoot van levendige zuren. Daardoor proeft deze wijn heel evenwichtig. In de lange afdronk proef ik een subtiele ziltige nasmaak. Dit is een knappe wijn die nu al heel lekker is maar gemakkelijk nog 5 jaar kan bewaren. Het is een uitgesproken gastronomische wijn om te schenken bij een genereuze keuken. Wij hebben schitterende ervaring met risotto met geschaafde zwarte truffel en stukjes gekonfijte eendenbout. Wie houdt van morieljes of eekhoorntjesbrood in roomsaus vindt in deze wijn een uitstekende partner. Andere mooie matches zijn toast van notenbrood met gerookte forel of witschimmelkazen. 23,75 euro te koop bij https://www.vinotheek.be/ en bij https://www.vins-prives.com/