09/04/2021

Wekelijks neem ik twee wijnen onder de loep. Een gedetailleerde bespreking en tips voor wijn en gerecht. Ontdekkingen en gevestigde waarden, mousserend en stil, uit heel de wijde wijnwereld. Proeven met verschillende glazen, temperatuur, gekarafeerd of niet etc.… Elke week twee wijnen. Kort, bondig en accuraat. Deze week staan twee wijnen uit Campania op de proeftafel.

Wat voorafging
Deze pandemie heeft veel veranderd in de samenleving en ook de wijnindustrie heeft zich aangepast en nieuwe werkvormen gezocht om over wijn te communiceren. Sinds het najaar van 2020 kon ik daardoor deelnemen aan verschillende webinars en heel wat zoomdegustaties. Niets boven ‘echte’ ontmoetingen natuurlijk, maar de virtuele mogelijkheden maken toch dat we contact blijven houden met de wijde wijnwereld. En zo komen er af en toe enkele uitzonderlijke flessen op de proeftafel van de vrijdagreviews. Zoals deze twee wijnen uit Campania, gemaakt van de aglianico druif. De flessen werden me toegestuurd door het wijndomein Fuedi di San Gregorio. Eigenaar Antonio Capaldo, hield daarbij een zoomsessie waarbij hij zijn FuediStudi project voorstelde. Hij liet deelnemers van over heel de wereld kennismaken met een onderzoeksproject in de Irpinia regio, in het noorden van Campania. De wijngaarden in Campania zijn veel frisser dan velen denken. Ze liggen hoofdzakelijk op de uitlopers van de Apennijnen. De streek is heuvel- en bergachtig, met veel valleien en ravijnen en toppen die boven 1600 meter uitsteken. Daartussen liggen overwegend kleine, soms minuscule wijngaarden. Het klimaat is vrij extreem met koude winters, veel regen en heel warme zomers. ‘Onze wijngaarden vormen een gigantisch mozaïek’ vertelt Antonio. Het domein is 300 hectaren groot, verdeeld over meer dan 800 percelen. In enkele van deze percelen staan pre-phylloxera stokken. Van bij het ontstaan van het domein in 1986 koos de familie Capaldo uitsluitend voor autochtone druivenrassen zoals aglianico, fiano en greco di tufo. Intussen is het domein ook actief in Toscane en hebben ze wijngaarden op de flanken van de Etna in Sicilië. Het wijnhuis werd opgericht halfweg de jaren ’80 en onder impuls van de dynamische Antonio Capaldo groeide het uit tot een van de absolute voortrekkers van de regio. Als we weer mogen reizen is een trip naar de regio rond Napels én een bezoek aan dit wijnhuis een must. De ‘State of Art’ wijnkelder werd ontworpen door de Japanse architect Hikaru Mori met schitterende tuinen en levendige waterpartijen. Daarnaast vind je op het domein het hoog aangeschreven restaurant Marennà.
https://www.feudi.it/

FuediStudi
FuediStudi is een onderzoeksproject van Antonio Capaldo, samen met wijnmaker-onderzoeker Pierpaolo Sirch. In dit project worden over heel Campania drie streekeigen druiven gevolgd: aglianico, fiano en greco di tufo. Daarvoor werden verschillende kleine, oudere wijngaarden geselecteerd waarbij de onderzoekers nagaan hoe de druiven reageren op vlak van bodemtype, hoogteligging en microklimaat. De verschillende wijnen ondergaan ook een zorgvuldige vinificatie. Onze twee wijnen van deze week zijn gemaakt van aglianico druiven die groeien en rijpen in Rosamilia, een kleine ommuurde wijngaard van 0,8 ha op 650m hoogte. De ‘Clos’ ligt in Taurasi, de bekende wijnstreek in het noorden van Irpinia, de regio waar aglianico zich bijzonder goed thuis voelt. Antonia Capaldo deelt zijn inzichten en kennis met collega’s die op hun beurt vormingssessies verzorgen voor de verschillende druiventelers in de regio. ‘Dit is geen bedrijfsproject of show van één producent’, vertelt Antonio tijdens de Zoom. ‘Het onderzoeksproject is nuttig voor alle collega’s en voor heel de streek’. Hij kijkt vooruit en hoopt dat zijn project een aanzet kan geven om de wijngaarden in te delen in subzones of crus met vermelding van de herkomst. Wijnen die gekenmerkt worden door hun terroir. Bourgogne is hierbij een inspiratiebron. Dit project is illustratief voor de evolutie in Campania. In de laatste dertig jaar is in de regio ongelooflijk veel veranderd. Voortrekkers zoals Mastrobernardino, Fuedi di San Gregorio, Benito Ferrara en ook Villa Mathilde inspireren talrijke collega’s. Stilaan werpen hun inspanningen vruchten af. De kwaliteit in de regio’s van Campania en Basilicata neemt alsmaar toe. Dat trekt ook nieuwe wijnboeren aan. De laatste jaren vestigen zich jonge, goed geschoolde wijnbouwers die zorgvuldig werken in hun wijngaarden en knappe wijnen produceren. Hun voorgangers verkochten eerder hun druiven aan de grote domeinen, maar zij beslissen om alles zelf te gaan doen, een trend die zich overal in de wijnwereld voltrekt. Irpinia is een regio om zeker in het oog te houden.

De aglianico druif
Ik ben fan van goed gemaakte aglianico, een kwaliteitsdruif die als bijnaam ‘Barolo van het zuiden’ heeft. Dat is veelzeggend. Ian d’Agata, de beroemde wetenschapper, schrijver en ampelograaf plaatst aglianico bij de twaalf topdruiven in de wereld. Wellicht is dit een van de oudste druivensoorten in Campania en Basilicata. Volgens sommige bronnen zou hij al tweeduizend jaar aangeplant zijn, hoewel daar geen enkel schriftelijk bewijs voor is. Hij wordt wel al vermeld in de 15^de eeuw. Tot in de 19^de eeuw was hij de meest aangeplante druif in het zuiden van Italië. Maar ook hier decimeerden de wijngaarden als gevolg van de druifluis. In het begin van de 20^ste eeuw bleven slechts enkele kleine percelen met aglianico over. Het zou duren tot in jaren ’60 en ’70 vooraleer we kunnen spreken van een renaissance van de druif. Lange tijd werd beweerd dat de druif door de Grieken werd ingevoerd, maar via DNA-onderzoek ontdekten wetenschappers een verwantschap met syrah en negroamaro. Dat betekent dat de druif wellicht niet uit Griekenland komt. Aglianico is een druif die laat en lang rijpt, waardoor hij veel suiker aanmaakt. Oogsten in oktober en november zijn niet uitzonderlijk. De lange rijpingstijd levert gewoonlijk een rijke en volumineuze wijn met stevige tannines. De druif kan heel lang bewaren en heeft een zeer goede affiniteit met hout. Kenmerkend is ook de opvallende fraîcheur. Hij levert kleine bessen met een dikke schil, die vrij resistent zijn tegen schimmels. De druif is uiterst gevoelig voor de bodem waarop hij groeit en de beste resultaten levert hij op de vulkanische bodem van Taurasi in Campania en in het noorden van Basilicata waar hij instaat voor de DOC Aglianico del Vulture.

FuediStudi Rosamilia Taurasi DOCG 2014
De kleine wijngaard van Rosamilia bestaat uit 60 jaar oude ranken en ligt op 650 meter hoogte in het dorpje Castelfranci. Door zijn westelijke ligging is de invloed van de zee goed merkbaar met een constante lichte bries.  De muur rond de wijngaard speelt een belangrijke rol, hij beschermt de ranken en zorgt voor een evenwichtig microklimaat. De bodem is samengesteld uit kalkleem en vulkanische gesteenten. Alles wordt in het werk gesteld om zo natuurlijk mogelijk te werken. Alle aandacht gaat naar het werk in de wijngaard, er wordt organisch gewerkt en er is nagedacht over loofwandbeheer. Omdat vooral de kwaliteit en de eigenheid van de druiven centraal staan, wordt in de kelder zo weinig mogelijk ingegrepen. Het sap vergist met endogene gisten in roestvrijstalen tanks. Na de persing rijpt de wijn 20 maanden in eiken vaten. De totale productie is slechts 2000 flessen. Nog vermelden dat 2014 een moeilijk wijnjaar was met heel veel regen in het voorjaar, gevolgd door een koude zomer. Dat werd gelukkig goed gemaakt door een lang en droog najaar. Daar profiteerde de laat rijpende aglianico van. We proeven beide wijnen in een groot Schott Zwiegel Invento glas

In het glas
In deze wijn is omzeggens geen evolutie merkbaar. We zien een heldere robijnrode kleur die mooi blinkt. De eerste geuren zijn intens floraal. Ik ruik onmiddellijk rozen en viooltjes. De knappe start evolueert snel naar donker fruit, aardbeien met peper, kruidige tonen en een hint van tabak. Na opschudden wordt de wijn nog complexer met aardse geuren, natte bodem en champignons. Het rokerige komt nu sterker naar voren. De complexe geuren worden bevestigd in de smaak met goed presente tannines, veel frisse zuren en heel veel sap. Hij is goed gestructureerd, met een breed middenrif en een ellenlange afdronk. Er zit heel veel potentieel in deze wijn, ruim 10 jaar, maar door zijn goed evenwicht is hij nu al heel lekker om te genieten.

FuediStudi Rosamilia Taurasi DOCG 2016
Deze week zorgt voorjaarsvorst in de Franse wijngaarden voor een ware ravage. Dat heeft niets of zeer weinig te maken met mogelijke klimaatwijzigingen of opwarming van de aarde. Voorjaarsvorst is van alle tijden en niet alleen in Frankrijk. Ook in Irpinia hadden de wijnboeren in 2016 te lijden onder vorstschade. De zomer was eveneens vrij koud, maar het najaar lang, warm en droog. Eind oktober en begin november werd een extreem kleine maar kwaliteitsvolle oogst binnengehaald.
Opnieuw zien we een wijn met omzeggens geen evolutie in de kleur. Ik bemerk zelfs een paarse tint aan de oppervlakte. Het is genieten van de eerste geuren met veel zwart fruit, cassis, viooltjes en lichte kruiden. Deze geuren illustreren de langzame evolutie van een goede aglianico wijn. Pas na goed opschudden komen extra aroma’s naar voren. Ik ruik geplette frambozen met hun frisse toets, gemalen peper en een hint van munt. De smaak is opvallend fris, met een sappige, mondvullende aanzet in de mond. De tannines zijn goed present, doch schitterend ingebed in het sap. Ondanks de stevige, jonge tannines is deze wijn niet droogtrekkend. Deze elegante, heel frisse wijn eindigt eveneens met een ellenlange afdronk, waarin ik cassis proef. Je kunt nu al genieten van deze wijn, maar vergeet hem gerust 10 jaar in een goede kelder.

Aglianico en gastronomie
Door hun structuur en fraîcheur zijn dit uitgelezen wijnen om in te zetten in de gastronomie. Zeker met krachtige sausen en groot gebraad gaat hij goed samen. Aglianico is een goede begeleider van alle soorten grillades met rood vlees. Zelf hou ik van de culturele verwantschap tussen streek en wijn. Campania is de regio van de temperamentvolle keuken. Uit deze streek komen de beroemde Napolitaanse pizza’s, mozzarella da bufala, olijfolie en uiteraard de vele soorten tomaten die rijpen in de vulkanische grond. Ze behoren tot de beste van Italië. De fijne zuren in aglianico wijnen passen uitstekend met gerechten waarin tomaten zijn verwerkt zoals pasta alla puttanesca, het beroemde gerecht met verse tomaten, kappertjes, ansjovis en look. Heerlijk ook met konijn, tomaten, gekonfijte paprika’s en rozemarijn of gegrild lamsribstuk met salie en citroentijm.

De wijnen van FuediStudi zijn (nog) niet op de Belgische markt.
De andere wijnen van Fuedi di San Gregorio worden ingevoerd door https://www.licata.be/