25/06/2021
Wekelijks neem ik twee of drie wijnen onder de loep. Een gedetailleerde bespreking en tips voor wijn en gerecht. Ontdekkingen en gevestigde waarden, mousserend en stil, uit heel de wijde wijnwereld. Proeven met verschillende glazen, temperatuur, gekarafeerd of niet etc. Kort en bondig en accuraat. Deze week staan drie Piemontese wijnen op de proeftafel. Dit is het laatste vrijdagreview van het voorjaar. In september nemen we de draad terug op. Tijdens de zomermaanden wil ik regelmatig kortere proefverslagen delen van onze vakantie ontdekkingen.

Wat voorafging
Af en toe kom je een zeldzame druif tegen die gelinkt wordt aan een specifieke plaats of dorp. Dat is zo met de nascetta, een druif die ik een warm hart toe draag. Mijn voorkeur voor deze persoonlijkheid heeft te met de verschillende keren dat ik te gast was bij Valter en Nadia Fissore, van het wijndomein Elvio Cogno. Die eerste keer liet Valter mij blind zijn favoriete witte wijn proeven. In ons glas maakten we kennis met een volle wijn met frisse aroma’s van appel, vlierbloesem en een hint van munt. Ook bij het proeven smaakt de wijn opvallend fris en tegelijkertijd vrij vol. Zijn lange afdronk en verfrissende eigenschappen makten het proefplezier compleet. Wat een mooie en boeiende wijn. De wijn bleek gemaakt van een vrijwel onbekende druif, nascetta, die bijna uitsluitend voorkomt in de regio rond het wijndorp Novello. Daarover wilde ik meer weten.

Dankzij Elvio Cogno
Elvio Cogno is een van de legendarische Barolo wijnboeren en schoonvader van Valter Fissore. Hij bracht nascetta terug onder de aandacht. Halfweg de jaren ’90 van vorige eeuw proefde Elvio, samen met enkele collega’s en een journalist een witte wijn die gemaakt was van een plaatselijke druif. De ongelooflijke evolutie en kwaliteit van de wijn maakte grote indruk. Elvio’s interesse was gewekt. Hij begon informatie in te winnen over de druif en het bleek om nascetta te gaan, een oud druivenras die bijna niet meer voorkwam. Nascetta was bekend in de 19de eeuw en had toentertijd een behoorlijke reputatie. De druif werd regelmatig vernoemd in geschriften en documenten en omschreven als een ‘delicate en goede druif’. Volgens de overlevering werd hij in die tijd geteeld om zoete wijn te maken. Vandaar dat hij regelmatig gelinkt werd aan moscato wijn en gebruikt werd in misvieringen. Net als veel andere druivensoorten verdween hij na de phylloxera plaag. De druif stond erom bekend dat hij nooit uitbundige oogsten leverde en in het begin van de 20ste eeuw kozen heel wat wijnbouwers voor meer productievere druivensoorten. De toenemende aanplant van nebbiolo speelde ook een rol bij de verdwijning van nascetta. Hier en daar overleefden enkele planten en sommige wijnboeren lieten hem groeien tussen andere druivensoorten.
Elvio Cogno maakte, samen met een onderzoekscel van de universiteit van Turijn, een inventaris van nascetta druiven in de wijngaarden van Novello. Hij slaagde erin in om enkele collega’s enthousiast te maken. De druif werd in de wijngaarden geselecteerd en apart geoogst. De eerste resultaten waren heel bevredigend en Cogno wilde zijn wijn en druif laten erkennen binnen de appellatie. Maar dat liep niet van een leien dakje. De overheid bleek moeilijk te overtuigen van de kwaliteit van de wijn. In 2002 werd nascetta dan toch erkend als DOC Langhe, maar de ultieme bekroning voor het pionierswerk van Elvio Cogno volgde in 2010 toen de DOC “Langhe Nascetta del Commune di Novello” werd erkend. Deze wijn mag enkel geproduceerd worden met nascettadruiven, die geteeld worden op het grondgebied van Novello. Intussen werd het tienjarig bestaan van de appellatie gevierd en wordt de druif door twaalf producenten verwerkt. Merkwaardig is de schrijfwijze van de druif, die op verschillende manieren wordt gespeld: nas-cëtta, anas-cetta of nascetta. De drie nascetta wijnen van deze week werden geproefd in een Schott Zwiesel Taste glas op een temperatuur van 12°C.

Cantina Fracassi Nascetta 2018
Langhe Nascetta DOC
De geschiedenis van dit wijndomein gaat terug tot het midden van de 19de eeuw en vandaag wordt het wijngoed nog steeds geleid door de nazaten van Markies Umberto Fracassi Ratti Mentone. Het wijngoed is gelegen in Cherasco, een van de elf dorpen van Barolo. De druiven voor deze nascetta worden geoogst in een wijngaard op de grens tussen Cherasco en La Morra. Na de manuele oogst volgt een zachte persing van volledige trossen. De gisting gaat door in roestvrijstalen tanks op lage temperatuur. De eerst aanblik is aantrekkelijk met een strogele kleur en schitterende spiegel. Aan de oppervlakte merk ik een groene schijn. Hij ruikt vrij intens met aroma’s van bloemen en steenvruchten. In de achtergrond komt vrij snel acaciahoning opzetten. Na opschudden krijgt deze wijn meer frisse tonen met citrus en pompelmoes. Nog wat later ruik ik ook rijpe ananas. Het frisse en rijpe samenspel, kenmerkend voor nascetta, wordt bevestigd in de smaak. Ik proef een evenwichtige wijn, sappig met veel fruit en een prettige afdronk waarin het licht pompelmoes bittertje voor reliëf zorgt. Hij is perfect op dronk. Wij serveerden hem bij gebakken forel met citroenboter en salie. Daarnaast is hij een goede begeleider van risotto met lente-ui en groene asperges, pasta vongole en zachte kazen.
15,00 euro https://www.madeinpiedmont-wines.be/

Azienda Agricola Elvio Cogno Anas-Cetta 2016
Langhe Nascetta del Commune di Novello DOC
Valter Fissore heeft op sublieme wijze het werk van zijn illustere schoonvader Elvio Cogno verdergezet. Het wijndomein heeft veel aanzien in de regio en wordt beschouwd als een van de betere (barolo) producenten. Hun wijngaarden liggen op de heuvels van het Novello, een van de elf dorpen van de appellatie Barolo. De druiven voor Anas-Cetta worden geoogst in een wijngaard van 2 ha vlak bij de wijnkelder. De hoge ligging van de wijngaarden (350 m) zorgt voor een eerder koele en langzame rijping. Na de manuele pluk vergist de wijn in roestvrijstalen tanks. De wijn ligt 6 maanden op de droesem en 30 % van de wijn rijpt 3 maanden in grote fusten van Slavonische eik. Hij heeft een aantrekkelijke goudgele kleur. De geuren zijn intens met steenvruchten, jasmijnbloesems en linde, onmiddellijk gevolgd door de rijpe geur van acacia. Na opschudden komen de frisse geuren opzetten met voorop citroen en appel, maar ook opvallend veel kruiden die mij doen denken aan zuiderse garrigue. Ik hou wel van aroma’s van tijm en rozemarijn die zich mengen met het fruit en de bloesems. De prettige geuren zetten zich verder in de smaak die tegelijkertijd vol en fris is. Dat samenspel van zuur en zacht is heel aantrekkelijk. Het zorgt voor een goede balans. Deze wijn uit 2016 is perfect op dronk en kan gemakkelijk nog twee à drie jaar verder rijpen. Serveer hem met een zuiderse keuken, bouillabaisse, gegrilde dorade met gesmoorde venkel of quiche met zalm en groene asperges.
18,30 euro https://www.vintology.be/

Cascina Gavetta Nas-Cëtta 2019
Langhe Nas-Cëtta del Commune di Novello 2019
Roberto Cogno maakt slechts 1000 flessen nascetta uit zijn afgebakende wijngaard ‘Vigna Belmonda’ in Novello. De Belmonda wijngaard is zuidwestelijk gelegen en opvallend kalkrijk. Volgens Roberto is dit de perfecte bodem voor nascetta. De druiven worden begin oktober geoogst en zacht geperst met volledige trossen. Daarna volgt de gisting in roestvrijstalen tanks. Roberto verkiest een rijkere stijl voor zijn nascetta. Daarom laat hij de wijn 9 maanden in contact met de droesem en wordt de wijn elke week omgeroerd, de zgn. batonnage. Dat zorgt voor een romige en volle structuur. Dit valt onmiddellijk te merken in de kleur, die intens goudgeel is. In de aanzet ruik ik een prettige minerale geur van natte stenen. Een geur die ik associeer met de kalkrijke bodem. Daarna komen de kenmerkende aroma’s van nascetta opzetten met rijpe appel, citrus en pompelmoes. Wat later ruik ik lindebloesem, acacia en abrikoos. De smaak is rijk, volumineus en vrij aromatisch. In de lange afdronk komen de frisse tonen naar voren die voor een mooi evenwicht zorgen. Deze wijn is een mooi voorbeeld van een volslanke wijn met veel elegantie. Je kan hem gerust nog vijf jaar laten rijpen. Serveer hem bij een genereuze keuken zoals pasta met gesmolten boter en salie, vis in een roomsausje, gebakken zwezeriken, Gentse waterzooi of witschimmelkazen.
15,00 euro https://www.madeinpiedmont-wines.be/

18/06/2021

Wekelijks neem ik twee of drie wijnen onder de loep. Een gedetailleerde bespreking en tips voor wijn en gerecht. Ontdekkingen en gevestigde waarden, mousserend en stil, uit heel de wijde wijnwereld. Proeven met verschillende glazen, temperatuur, gekarafeerd of niet etc. Kort en bondig en accuraat. Deze week staan twee wijnen uit Priorat op de proeftafel.

Wat voorafging
Zelden hebben we de ruigheid van Priorat ervaren als die keer, toen we door haarspeldbochten en langs scherpe ravijnen scheurden met een roekeloze Spaanse chauffeur. Gelukkig was de wijn bij aankomst zo goed dat de nachtmerrie snel vergeten was. Sindsdien keerden we regelmatig terug naar deze spectaculaire bergachtige regio in het zuiden van de regio Catalunya. De eerste jaren sliepen we in het enige hotel dat het dorpje Grattallops rijk was. Dineren kon enkel in de bar van de plaatselijke sporthal, waar we bij het drinken van veel Priorat wijn verbroederden met de plaatselijke bevolking. Doorheen de jaren zagen we de wegen verbreden en dorpen uitbreiden. Chique hotels openden hun deuren en voorname heren en dames bouwden moderne wijnkelders en ontvangstruimtes. Priorato of Priorat in het Catalaans, evolueerde in 30 jaar tijd naar een ware cultwijn.

Een eeuwenoude wijnregio
Priorat is één van de oudste wijnregio’s van Catalunya. Tot de jaren negentig van vorige eeuw leidde het kleine wijngebied een sluimerend bestaan, tot het plots ontdekt werd en uitgroeide tot een van de meest populaire wijnregio’s in Spanje. Wat is er nu zo speciaal aan Priorat? Daarvoor moeten we terugkeren tot de 12^de eeuw toen de monniken van Cluny verschillende kloosters stichtten langs de pelgrimsroute naar Santiago de Compostella. Op een plaats waar een jonge herder een visioen kreeg van engelen die langs een ladder naar de hemel opstijgen werd later een kartuizerklooster gebouwd met de naam Scala Dei, De Trap naar God. De naam Priorat verwijst naar de priorij van de abdij. De overwegend Franse monniken legden wijngaarden aan omdat ze wijn nodig hadden voor hun misvieringen en introduceerden ook de grenache druif die hier garnacha wordt genoemd. Met monnikengeduld werden de vele wijngaarden ingedeeld en aangelegd in terrassen. In 1835 werd het klooster van Scala Dei platgebrand door de uitgebuite bevolking en ondertussen verwilderden de meeste wijngaarden. De rest ging over in handen van kleine producenten die hun schamele oogst verkochten aan de lokale coöperatieve. 

Goudklompjes
In het midden van de jaren tachtig vormden enkele bekende wijnbouwers, zowel uit Priorat als uit andere wijnstreken in Spanje, een samenwerkingsverband om de totaal verschraalde wijngaarden nieuw leven in te blazen. Zij ontdekten tussen onkruid en wilde vegetatie garnacha druiven van meer dan honderd jaar oud. De vijf wijnmakers beseften dat ze met hun vondst een schat aangeboord hadden. Het resultaat was indrukwekkend. Met de oude ranken maakten zij wijnen die hun gelijke niet hadden in Spanje. Heel de wijnwereld keek met stomme verbazing naar de diep intense, bijna zwarte wijnen uit Priorat. De ruime belangstelling in de internationale pers deed een heuse zoektocht ontstaan naar de goudklompjes van Priorat. Vandaag is Priorat een dure streek. Dat komt door de weinig beschikbare ruimte voor nieuwe wijngaarden, de lage opbrengsten, kleine volumes en speculaties. In het kielzog van de vier pioniers werden veel wijnhuizen (her) opgestart. Door de moeilijke toegankelijkheid, de enorme investeringen en zware handenarbeid vonden vooral begoede avonturiers hun weg naar Priorat. De laatste jaren merken we ook meer en meer de aanwezigheid van grote wijnhuizen, o.a. uit Rioja en Pénèdes. Inmiddels zijn ook verschillende Belgische investeerders actief in Priorat.

De basis van goede Priorat is de unieke llicorella bodem
Mijn wijnvrienden, Rafa (Rafael) en Arturo Bordelàs Garcia startten in 1997 hun een eigen wijnkelder. De familie is van oorsprong uit de streek en bewerkt al decennialang 15 ha wijngaarden, maar tot 1998 werden hun druiven verkocht aan de plaatselijke coöperatieve. De twee broers hebben het geluk dat ze over enkele percelen beschikken van meer dan 100 jaar oud. Beiden zijn oenoloog en werkten als consultant bij een wijnhuizen in de streek. Arturo heeft ook een eigen restaurant. Rafa was vijf jaar burgemeester van het centraal gelegen stadje Grattallops. Deze flamboyante en goedlachse kerel verandert snel in een ernstige gids als het over de bodem van Priorat gaat. Hij looft de armoedige grond die bestaat uit extreem harde leisteen, de llicorella, waar de wortels van druivenranken moeilijk doorheen raken. De mineraalrijke bodem geeft de wijn verfrissende eigenschappen en complexe aroma’s. De bovengrond bestaat uit zand en keien met daaronder de harde schiste of leisteen. Bij nieuwe aanplantingen wordt eerst met een drilboor een gleuf geboord, om daarna het nieuwe plantje erin te plaatsen. Op deze manier wordt de wijnrank op weg geholpen om diep door te dringen in de bodem. Arturo en Rafa zweren bij oude wijnstokken om topkwaliteit te maken. Zij kijken kritisch naar de overal opduikende terrassen met nieuwe aanplantingen. In veel gevallen worden internationale soorten aangeplant. Daar zijn ze niet zo enthousiast over. Zelf zijn zij bijzonder trots op de wijngaard met cariñena stokken van 90 jaar oud waarvan ze slechts 350 gr druiven oogsten per rank. De iets verder gelegen wijngaard met garnacha druiven zijn gemiddeld 70 jaar oud, maar in de wijngaard staan hier en daar honderdjarige planten. Van die oude ranken oogsten ze elk jaar slechts 150 gr druiven of welgeteld één kleine tros per rank. De wijnranken zijn aangeplant is kelkvorm of gobelet (bushvines) en staan meer dan anderhalve meter van elkaar. Volgens de broers is er in deze extreem armoedige grond geen nood aan concurrentie. De llicorella bodem kan goed water ophouden en heeft ook de eigenschap om de warmte vast te houden. Want het klimaat in Priorat is even extreem als de bodem. Het continentaal klimaat wordt beheerst door de mistral die uit zuidelijke richting warme, vochtige wind over de wijngaarden blaast. Daartegenover staat een koude luchtstroom uit het noorden die de wijngaarden afkoelt. In de zomer worden de ranken gemarteld door een loden hitte en in de winter kan het hard vriezen. De laatste jaren is er omzeggens geen sneeuwval en dat is volledig te wijten aan de klimaatwijziging, zeggen de twee broers.

Welke wijn?
In Priorat worden rode, witte en rosé wijnen geproduceerd. Rode en roséwijn zijn gemaakt van hoofdzakelijk garnacha tinta en cariñena, eventueel aangevuld met merlot, cabernet sauvignon, cabernet franc en syrah. Witte Priorat is gemaakt van garnacha blanca, macabeo en pedro ximenez. In uitzonderlijke gevallen wordt een beetje parellada, moscatel of viognier toegevoegd.
Deze week maken we kennis met twee rode wijnen van de broers Rafa en Arturo Bordalàs Garcia. Beide wijnen werden geproefd in een Schott Zwiesel Ivento glas op 16°C. De Fra Fort 2015 werd onmiddellijk geproefd, terwijl Gueta Lupia 2014 één uur voor het proeven gekarafeerd werd.

Bodegas BG Fra Fort 2015
Priorat DOCa

De wijnkelder van de familie Bordalàs Garcia is goed ingericht in een voormalige schuur van de abdij van Scala Dei. Het gebouw bestaat uit drie verdiepingen waardoor de broers in staat zijn om te werken met de zwaartekracht. Deze wijn is gemaakt van de helft garnacha en de helft cariñena. Rafa vertelt dat deze Fra Fort gemaakt wordt van ‘jonge’ ranken. In deze bodega betekent jong, gemiddeld 35 à 40 jaar. Beide druiven worden manueel geoogst tussen half september en half oktober. Na de pluk wordt de most vergist met endogene gisten. De totale maceratie duurt 20 dagen en dagelijks voeren de wijnmakers een remontage uit om de extractie te verhogen. Na de gisting rijpt de wijn acht maanden in Franse eiken barriques. Het zijn eenmaal gebruikte vaten waarin de topcuvée Gueta Lupia werd gerijpt. Er wordt gebotteld zonder klaren of filtering.

In het glas
In het glas zie ik een intense robijnrode wijn, met een licht paarse rand. Voor een wijn van zes jaar is er weinig of geen evolutie. De intensiteit is eveneens vast te stellen in de geur. Ik ruik in de aanzet gestoofde pruimen, cassis en een hint van munt. Na opschudden komen kenmerkende geuren naar voren met zwarte chocolade, walnoten, vanille, mokka en cederhout. Wat later komen kaneel en kruidnagel de complexiteit vervolledigen. De frisse toets van munt met chocolade blijft als een rode draad aanwezig. Het doet me denken aan after mint koekjes. Volgens Arturo en Rafa is dit de minerale invloed van de llicorella bodem. De smaak is volumineus en intens sappig met edele, versmolten tannines. Zijn aangename fraîcheur levert een elegante en vlot drinkbare wijn. Hij eindigt met een middellange, aromatische afdronk. Deze Fra Fort is nu op dronk, maar kan perfect nog drie tot vier jaar bewaren. Serveer hem met gebraad met rode wijn -of portosaus, daube van rund met gember en sinaasappel of gebraden gans met kaneel en appelen.

18,13 euro www.elvino.be en www.vinotheek.be

Bodegas BG Gueta Lupia 2012
Priorat DOCa

Gueta Lupia is het paradepaardje van de bodega. Hij is gemaakt van heel oude ranken garnacha en cariñena. In de blend wordt 5 % merlot en 5 % cabernet sauvignon toegevoegd. De oogst neemt een aanvang eind september en duurt tot half oktober. De selectie van druiven en vergisting is identiek als bij de Fra Fort. Bij de Gueta Lupia duurt de maceratie een maand. Daarna wordt de wijn 18 maanden gerijpt in nieuwe eiken vaten. Ook hier wordt de wijn gebotteld zonder klaren en filteren.

In het glas
Deze wijn is intussen 9 jaar oud en dan verwacht je enige evolutie in de kleur. Niets van dit alles. Ik zie een zwartrode wijn met brede bogen die de zijkant van mijn glas kersenrood kleuren. Wat een intensiteit. Ik ruik onmiddellijk een rijke variatie aan geuren met in de aanzet pruimenconfituur en de frisse geur van vlierbessensiroop. Heel snel komen kenmerkende aroma’s van de gerijpte garnachanaar voren: zwarte chocolade, specerijen, vanille, peper, cederhout en heel subtiel de geur van viooltjes. Wat een aangename aroma’s. In de evolutie komt het gekonfijt fruit terug en ik ruik ook opnieuw dat puntje frisheid, die ik omschrijf als mineraal. In de smaak proef ik een intense wijn, stevig gestructureerd met kloeke, maar rijpe tannines, gecounterd door een opvallende en aangename fraîcheur en dik, rijk sap. In de ellenlange afdronk komt het donker fruit opnieuw naar voren. Dit is een kanjer van een wijn die zeker nog 10 tot 15 jaar zal bewaren, maar nu heerlijk is bij een aromatische keuken. Serveer hem met tajine van kalkoen met gember, komijn en kurkuma of reegebraad gevuld met champignons en gekonfijte pruimen met kaneel. In het restaurant Ca l’Artur van Arturo Bordalàs Garcia aten we traag gegaarde geitenbout met gekonfijte pepers en gesmolten aardappelen, een gerecht dat perfect samengaat met deze Gueta Lupia.

41,00 euro www.elvino.be en www.vinotheek.be

11/06/2021

Wekelijks neem ik twee of drie wijnen onder de loep. Een gedetailleerde bespreking en tips voor wijn en gerecht. Ontdekkingen en gevestigde waarden, mousserend en stil, uit heel de wijde wijnwereld. Proeven met verschillende glazen, temperatuur, gekarafeerd of niet etc. Kort en bondig en accuraat. Deze week staan drie Portugese wijnen op de proeftafel.

Wat voorafging
Wijnland Portugal is een ware ontdekking. Ik ben er de laatste jaren verschillende keren geweest en ik heb aan dit gastvrije land mijn hart verloren. Niet alleen aan de sympathieke Portugezen, maar ook aan hun wijnen en het gematigde klimaat. Portugal is een land met een bijzondere geschiedenis. Ooit was het kleine Portugal heerser over de zeeën en hadden ze, verspreid over de hele wereld, tientallen koloniën. Het hoogtepunt van hun wereldmacht lag in de 15^de en 16^de eeuw. Toen  organiseerde Portugal zijn grote ontdekkingsreizen, geleid door beroemde namen als Vasco da Gama en Bartolomeu Diaz. Deze laatste zette in 1488 als eerste Europeaan voet aan wal in Zuid-Afrika. Vanaf de 17^de eeuw begon de macht van Portugal te tanen. Tal van (zee) oorlogen en inlandse politieke strubbelingen maakten van Portugal een van de armste landen in Europa. In 1975 werden de meeste kolonies onafhankelijk en bleef het ooit zo machtige wereldrijk verweesd achter. De binnenlandse politieke situatie in de 19^de en 20^ste eeuw had ook een rechtstreekse invloed op de wijnbouw. Lange tijd bleef Portugal als wijnland vrij onbekend en daardoor ook vrij onbemind. Dat heeft veel te maken met het jarenlange bewind van dictator Salazar. Hij leidde het land tussen de jaren dertig en zeventig van vorige eeuw met strenge hand. De ultra conservatieve figuur maakte van Portugal een van de meest geïsoleerde landen in het Europa. Al die tijd stond hij elke vorm van modernisering van land- of wijnbouw in de weg, waardoor het land de technologische (r)evolutie in Europa aan zich liet voorbijgaan. Salazar verplichte de wijnboeren om hun druiven aan de plaatselijke coöperatieven te verkopen en in 1939 verbood hij zelfs de aanplant van nieuwe wijngaarden. Een groot wijnliefhebber zal hij wellicht niet geweest zijn. De wijnproductie was vooral gericht op de plaatselijke markt en op bulkwijn. In veel wijngaarden werden verschillende soorten druiven door elkaar aangeplant en vandaag zie je in bepaalde percelen nog altijd amandel- en olijfbomen samen met wijnranken. Toch heeft de dictatuur iets positiefs nagelaten in de wijngaard. Door de decennialange stilstand beschikken de Portugese wijnbouwers vandaag over een areaal van honderden autochtone druivenrassen, samen met veel wijngaarden met oude ranken. Dit is een speeltuin voor de nieuwe generatie wijnbouwers. Ik heb in mijn reviews en andere teksten al een paar keer de loftrompet gestoken over de positieve bijdrage van oude ranken. Samen met de vele plaatselijke druivensoorten zorgen zij voor authentieke wijnen. In de Dourovallei bezocht ik een wijngaard waarin meer dan twintig soorten druiven rijpen. Eigenaar en wijnmaker Jorge Moreira weet niet welke druiven door elkaar aangeplant zijn, maar hij is dol op dit perceel. Zijn ‘complantation’ levert hem immers knappe en complexe wijn. Opvallend is ook de hoge scholingsgraad van de nieuwe generatie. Ook dat maakt hoe Portugal zich meer en meer onderscheidt van andere wijnlanden. De toetreding tot de EU in 1986 zorgde voor geld en technologie. Vandaag hebben coöperaties en individuele domeinen goed uitgeruste kelders met roestvrijstalen tanks, temperatuurcontrole en nieuwe eiken vaten. Het is de combinatie van enthousiasme, tradities en technologie die volgens mij de grootste troeven zijn van dit nieuwe, boeiende wijnland.  We kunnen geruststellen dat in Portugal meer veranderd is in dertig jaar dan in de vele eeuwen daarvoor.

Belgische wijnbouwers in Portugal.
Voor het review van deze week trekken we naar een wijnregio vlakbij Lissabon. Hier volgden het Belgische echtpaar Wim Liekens en Christel Govaerts hun droom: een eigen wijngaard en vooral de productie van een eigen wijn. Op hun website beschrijft het koppel dat ze verliefd werden op de schitterende regio van Torre Vedras. Het stadje ligt op een boogscheut van Lissabon en dicht bij de oceaan. De eeuwenoude nederzetting bestaat al van voor de Romeinse aanwezigheid in de regio. In de 13^de eeuw kreeg Torre Vedras stadsrechten en doorheen de eeuwen werd het een klein, maar belangrijk agrarisch centrum. In de wijngaarden rond de stad voel je ongelooflijk goed de invloed van de oceaan met de koele bries die de wijngaarden zuivert en de ranken afkoelt. Er valt vrij veel lenteregen en dat is dan weer goed voor de waterreserves tijdens de hete zomers. Van oudsher is het een productieve wijnregio.

De geboorte van Vinha do Cercado
In 2017 kocht de familie Liekens een 15 jaar oude wijngaard van 1,5 ha. De wijngaard leverde jaarlijks heel grote opbrengsten en de volledige oogst werd verwerkt in de plaatselijke coöperatieve. Toch zagen Wim en Christel veel potentieel in het perceel. Van meet af aan werd strenger gesnoeid, waardoor de oogst kleiner en meer geconcentreerd werd. Om de wijn te maken werken ze samen met twee talentvolle wijnmakers in de regio. ‘We zien de samenwerking met lokale partners als cruciaal’ vertelt Wim. De ‘Natural’ bijvoorbeeld wordt gemaakt in samenwerking met Pedro Marques, eigenaar en wijnmaker van het erkende bio-domein Vale de Capucha. Alles gebeurt in nauw overleg. Wim en Christelle komen dan ook niet onbeslagen op het ijs. In 2002 legden zij al een eigen wijngaard aan in Lichtaart waar gedurende tien jaar ervaring en kennis werd opgedaan. Maar terug naar Portugal. In twee jaar tijd besliste het koppel om de (vroegere) opbrengsten met meer dan de helft te reduceren. Met het kwaliteitsvolle sap maken zij nu zes verschillende wijnen. Voor het review van deze week proef ik de rode wijnen van hun eerste oogstjaar 2017. De drie wijnen werden geproefd in een Schott Wiesel Ivento glas op een temperatuur van 14°C.

Vinha do Cercado Regular 2017
Vinho Regional Lisboa

De ‘Regular’ is gemaakt op basis van 50 % tinto roriz, 25 % syrah en 25 % caladoc. Tinto roriz is de Portugese naam voor tempranillo. Caladoc is een druif die in 1958 in Frankrijk werd gecreëerd. Hij is een kruising van malbec met grenache noir. Met zijn donkere kleur, intens fruit en kruidige aroma’s heeft hij veel kenmerken van zijn ouders. Hij komt hoofdzakelijk voor in de Languedoc en meer en meer in andere landen. De ‘Regular’ is klassiek gevinifieerd waarbij de drie druiven samen vergisten in grote cementen cuves. Na de gisting blijft de wijn enkele maanden in contact met de droesem. De kleur is intens paarsrood. In de neus vallen zwarte bessen op samen met zure kersen en lichte kruiden. Na opschudden blijven de fruitgeuren present met een aangename frisse geur. In de mond valt de soepele, volle smaak op met zachtaardige tannines. Dit is een prettig smakende wijn, complexloos, waarbij het rijpe rode fruit voor een sappige afdronk zorgt. Hij is nu perfect op dronk en kan toch twee tot drie jaar verder rijpen. Wij schenken hem deze avond, licht gekoeld met een Portugese specialiteit: konijn gestoofd in rode wijn met aardappelen en gedroogde ham. Maar je kan hem perfect laten samengaan met een lichte voorjaarskeuken zoals gebakken varkenshaasje met tarte tatin van courgettes en tomaten of gebraden gevogelte met gegrilde groenten en rozemarijn.

9,00 euro te koop via https://vinhadocercado.com/

Vinha do Cercado Natural 2017
Vinho Regional Lisboa

De ‘Natural’ is samengesteld uit 50 % tinto roriz en 50 % touriga franca. Deze laatste is een belangrijke druif in de Douro vallei en sinds 15 jaar bezig met een ware veroveringstocht in de andere wijngebieden van Portugal. Dat komt omdat hij kwaliteitsvol is en goede opbrengsten garandeert. Sommigen worden door de naam op het verkeerde been gezet. De druif heeft inderdaad niets te maken met Frankrijk, noch met mogelijke Franse druifsoorten. DNA-onderzoek vond een verwantschap met touriga nacional en de regionale druif morufo. Tot 2000 werd hij plaatselijk touriga francesca genoemd, maar dat is nu verboden. In mijn glas merk ik een vrij intense en paarsrode wijn. Ik ruik onmiddellijk veel kersen en florale tonen, vrij snel gevolgd door meer secundaire geuren waarin ik sous-bois, dierlijke en aardse tonen ontwaar. Halfweg het proeven heb ik de resterende wijn gekarafeerd en een kwartiertje rust gegund. Daar had deze wijn veel baat bij. De reductieve geuren verdwenen en maakten plaats voor zwart fruit, geplette aardbeien en kruidige geuren. De smaak is evenwichtig met mooie fraîcheur, veel sap en goed geïntegreerde tannines. Hij eindigt met een middellange afdronk waarin het donker fruit zich fraai manifesteert. Dit is een wijn die nood heeft aan zuurstof, daarom is karaferen aan te raden. Serveer hem in het najaar op keldertemperatuur met een stoofpotje van wild varken met gekonfijte kastanjes, met eendenborst en boschampignons of lamsbout uit de oven met gekonfijte look en tijm.

12,50 euro te koop via https://vinhadocercado.com/

Vinha do Cercado Premium 2017
Vinho Regional Lisboa

Deze ‘Premium’ is een blend van 70 % syrah en 30 % tinto roriz. Na de gisting rijpte deze wijn drie maanden in eiken vaten. Hij heeft een diep intense, paarsrode kleur. In de geuren ontdek ik onmiskenbaar de invloed van de rijpe syrah, met fris donker fruit, specerijen en lichte bosgeuren. Wat later komen rijpere geuren naar voren met pruimedanten en een vleugje zwarte peper die volgens mij wijst op de lichte houtinvloed. Deze aangename geuren bevestigen in de smaak. Dit is een gulle wijn met een sappige en warme aanzet, gevolgd door een vlezige en ronde textuur. Hij heeft goed gestructureerde tannines die voor verfrissing zorgen. Hij eindigt met een middellange afdronk waarin het donker fruit opnieuw present is. Deze lekkere Premium is nu op dronk, maar kan perfect nog drie tot vier jaar bewaren. Schenk hem vrij koel, 16°C, bij gegrild rundsvlees of met een van de grote specialiteiten uit Portugal: zacht gegaard speenvarken, leitão assado en serveer er gegrilde paprika’s bij.

15,00 euro te koop via https://vinhadocercado.com/

4/06/2021

Wekelijks neem ik twee of drie wijnen onder de loep. Een gedetailleerde bespreking en tips voor wijn en gerecht. Ontdekkingen en gevestigde waarden, mousserend en stil, uit heel de wijde wijnwereld. Proeven met verschillende glazen, temperatuur, gekarafeerd of niet etc. Kort en bondig en accuraat. Deze week staan twee cava’s op de proeftafel.

Wat voorafging
In onze tuin hebben wij een houten prieeltje, dat we met enige overdrijving onze ‘orangerie’ noemen. Het is een plek waar ik bij mooi weer graag vertoef en schrijf. ‘Ik heb geen groene vingers, toch werk ik graag in de tuin’, vertel ik aan mijn vrienden. In dit lenteweer genoten we deze week van een verfrissende en lekkere cava van Agustí Torrelló, een bevriende producent. Het inspireerde mij om deze week voor cava te kiezen als thema. De twee wijnen werden geproefd in een Riedel Performance glas.

Er is Cava en Cava
In de Lage Landen en in Duitsland wordt veel cava geschonken. Wij behoren zelfs tot de grootste verbruikers van de bekende Spaanse schuimwijn. De eerste flessen werden geproduceerd in 1872. In die periode was er in heel Europa een grote vraag naar champagne. Dat inspireerde José Raventos, de eigenaar van het bekende Codorníu om eenzelfde wijn te produceren. Het zal de aanzet zijn van een wereldwijd succes. Cava moet wettelijk gemaakt worden volgens de ‘método tradicional’ waarbij een tweede gisting doorgaat in de fles. Het is dezelfde methode die toegepast wordt in champagne, maar de voorwaarden en productie-eisen zijn bij cava veel soepeler. Zo moet een cava minstens 9 maanden sur latte liggen, terwijl dit bij champagne 12 maanden is. Sommige wijnliefhebbers houden niet van cava en vinden de Spaanse schuimwijn maar niets. ‘Te veel middelmatige wijnen’ is een veel gehoorde uitspraak. Dat heeft vooral te maken met enkele reuzengrote productiehuizen die miljoenen flessen op de markt brengen, vaak met verschillende namen en ondermerken. Omzeggens al deze cava’s zijn ’vino joven’ of ‘cava di guarda’, wijnen die 9 maanden kelderrijping kregen en daarna zo snel mogelijk op de markt komen. Veel van deze wijnen missen diepgang en zijn geproduceerd om snel te consumeren. Er is ook kritiek op de matige kwaliteit en vage herkomst van de druiven, die overigens uit heel Spanje mogen komen. Cava producenten vinden we niet alleen in Catalunya, maar ook in de streek rond de Ebro (Rioja), nabij Valencia en in het gebied van Badajoz langs de Portugese grens.
Gelukkig is niet alle cava van bescheiden kwaliteit. De betere huizen en die zijn er, laten hun wijnen veel langer rijpen. Dan vermeldt het etiket reserva, wat minstens 15 maanden rijping betekent of gran reserva, waarbij de fles minstens 30 maanden sur latte ligt. De beste domeinen werken biologisch, selecteren het mooiste fruit, werken met autochtone druiven en zorgen voor een zorgvuldige vinificatie. Toch is niet iedereen tevreden. Sommige van de kwaliteitsvolle domeinen beslisten in 2019 om uit de DO te stappen en een eigen federatie op te richten onder de naam Corpinnat. Vandaag zijn 12 domeinen lid van de nieuwe vereniging. Daaronder enkele beroemde namen zoals Gramona, Llopart en Recaredo. De eisen bij de Corpinnat producenten zijn hoog: de wijngaard moet biologisch bewerkt worden, je mag enkel druiven van eigen wijngaarden verwerken, ze moeten manueel geoogst zijn en de wijnen liggen minstens 18 maanden sur latte. Daarnaast mag de wijnbouwer uitsluitend volgende autochtone druiven gebruiken: macabeo, parellada, malvasia, xarel.lo en de blauwe xarel.lo rosado, garnacha, monastrell en sumoll. Internationale druivensoorten zoals chardonnay en pinot noir zijn verboden. Het is natuurlijk spijtig dat topdomeinen de DO verlaten. Het geeft de indruk dat er buiten Corpinnat geen goede cava meer geproduceerd wordt, wat natuurlijk niet klopt. Dat bewijzen de twee cava’s die vandaag op onze proeftafel staan.

Dominio de la Vega ‘Authentique’ Brut Nature Reserva 2018
San Antonio Requena

Het wijnhuis Dominio de la Vega ligt in Utiel-Requena, een opkomend wijngebied op 70 km van Valencia. Veertig jaar geleden stond dit familiale domein mee aan de wieg van de cavaproductie in de streek. Sindsdien heeft het wijnhuis een hele evolutie doorgemaakt. Naast de productie van degelijke cava, hebben zij zich gespecialiseerd in rode wijn op basis van bobal, de regionale blauwe druif uit Levante. Daarnaast werken ze organisch en wordt veel aandacht gegeven aan ecologische projecten.
Voor deze cuvée ‘Authentique’ worden macabeo en xarel.lo druiven gemengd. De druiven werden manueel geplukt en zorgvuldig geselecteerd. De wijngaarden liggen op een hoogte van 600 à 900 meter. Op deze plateau’s waait een koele zeebries die de wijngaarden zuiver en insectenvrij houdt. Daarnaast speelt ook het grote verschil tussen dag- en nacht temperaturen een rol. Na de pluk wordt het sap van beide druiven apart vergist in roestvrijstalen tanks. In de maand februari volgt de assemblage en verdwijnen de flessen in de kelder waar ze 18 maanden sur latte blijven. Bij het dégorgeren wordt geen suiker toegevoegd. Het resultaat is een verfrissende en droge cava.

In het glas
Deze Authentique heeft een goudgele kleur met intense parelvorming. Bovenaan de spiegel vormt zich een mooi kroontje. Het zijn fijne bellen en ze blijven lang stromen. De geur is fruitig met aspecten van steenfruit, appel en een lichte hint van citrus.  Wat later komen florale toetsen opzetten. Toch blijven citrusaroma’s de boventoon voeren. Hij heeft een aangename, droge smaak en een verfrissende explosie in de mond. Ik hou van die fraîcheur met in de nasmaak zeste van pompelmoes. Hij eindigt met een middellange afdronk. Met zijn goede balans tussen fruit en zuren is dit een perfecte aperitiefwijn. Alles wat fris smaakt, past bij deze cava, maar gefrituurde tapas kunnen ook. Zijn strakke en levendige smaak contrasteert goed met garnaalkroketjes of gefrituurde inktvis. Deze avond staan koude asperges op het menu met tartaar van zalm, appel, rode peperbollen en stukjes pompelmoes en daar zal deze opwekkende wijn goed bij passen.  

14,50 euro www.elpozo.be en andere wijnhandels in Vlaanderen en Nederland

Agustí Torelló Mata Gran Reserva 2013
San Sadurni d’Anoia

Dit gerenommeerd wijnhuis wordt aanzien als een van de beste cava producenten. Velen vragen zich af waarom de familie Torelló niet mee stapte in het Corpinnat verhaal. Dat komt omdat indertijd, vader Torelló, mee aan de oorsprong stond van de erkenning van Cava als DO, Denominación de Origen. De huidige generatie Torelló geeft toe dat er nog veel te doen valt binnen de appellatie, maar ze willen eerder werken aan verandering van binnenuit, dan weg te gaan uit de DO. Hun paradepaardje is de wereldberoemde Krypta, een wijn waar vijf mensen voltijds mee bezig zijn en die door de bekende Franse wijnjournalisten Bettane & Desseauve genomineerd werd bij de 100 beste wijnen ter wereld. Niets wordt in dit voorname wijnhuis aan het toeval overgelaten: biologische wijnbouw, manuele pluk van eigen geteelde, autochtone druivenrassen, natuurlijke vergisting en gemiddeld 5 à 6 jaar sur latte in de wijnkelder. Deze secure werkwijze ligt aan de basis van deze Gran Reserva. Ook hier werd bij het dégorgeren geen suiker toegevoegd. Deze wijn uit 2013 werd in juni 2020 gedégorgeerd. Hij bleef dus 72 maanden rijpen sur latte.

In het glas
Deze Gran Reserva heeft een intens goudgele kleur, met een ultrafijne pareling. In de geuren ruik ik onmiddellijk de invloed van de lange lagering. Dit zijn kenmerkende autolyse geuren met hazelnootboter, toast, nootjes en gebakken appeltjes. Wat later komt onderliggend fruit naar voren met een hint van rijpe peer en gekonfijte vijgen. Ik merk ook een vleugje lindenbloesem. De complexe en aangename geuren vinden we terug in de smaak. De explosie in de mond levert een perfecte balans tussen frisse tonen en fluwelige parelvorming. Ook hier proef ik de veroudering van de wijn met een fijne smaak van hazelnoten, toast en gekonfijte appel uit de oven. Hij heeft een lange afdronk. en ondanks de rijpere aroma’s eindigt deze wijn met een heerlijke ziltigheid in de nasmaak. Serveer deze wijn met gedroogde Ibericoham en een drupje olijfolie, gerijpte manchego, gebakken oesterzwammen met pijnboompitten of fijne reepjes kip met sesamzaadjes.

23,34 euro http://www.agustitorellomata.com   
www.elvino.be en verschillende wijnhandels in Vlaanderen en Nederland

28/05/2021

Wekelijks neem ik twee of drie wijnen onder de loep. Een gedetailleerde bespreking en tips voor wijn en gerecht. Ontdekkingen en gevestigde waarden, mousserend en stil, uit heel de wijde wijnwereld. Proeven met verschillende glazen, temperatuur, gekarafeerd of niet etc. Kort en bondig en accuraat. Deze week staan twee wijnen uit Wallonië op de proeftafel.

Wat voorafging
Het is de week van de Belgische wijn! Gisteren publiceerde de Federale Overheidsdienst Economie (FOD Economie) haar dossier met de officiële cijfers van 2020 over de wijnbouw in België. We zaten al enkele weken op het vinkentouw, want dit cijfermateriaal wordt meestal eind april, begin mei vrijgegeven. Ik vind deze informatie belangrijk, want het gaat hier om streng gecontroleerde informatie op basis van oogstverslagen. Wat leren ons deze gegevens? Het gaat snel met de Belgische wijnbouw en dat valt te merken. In 2020 waren in ons land 198 wijnbouwers actief, die samen 587 hectaren bewerken. Vergelijk: in 2019  waren er 154 wijnbouwers en was 441,12 ha in gebruik. Opgepast, het gaat hier wel om geregistreerde domeinen die niet alleen wijn produceren, maar ook hun wijn commercialiseren. Naast deze 198 wijnboeren vinden we talrijke hobbywijnmakers, vzw’s en andere kleinschalige initiatieven. De inventaris van FOD-Economie dateert van eind 2020. Intussen is het aantal hectaren en wijndomeinen alweer toegenomen. Volgens auteur Peter Doomen die deze week zijn volledig geactualiseerd e-boek ‘Wijn van eigen bodem’ voorstelde, zouden er vandaag zelfs meer dan 710 ha wijngaarden in productie zijn. http://www.wijnvaneigenbodem.be. In de brochure van FOD Economie lezen we verder dat vooral Wallonië een grote inhaalbeweging doet, met de opstart van veel nieuwe domeinen. In 2019 was nog maar 25 % van de wijnboeren Waals, in 2020 al 32 %.  De grootste stijging vond plaats in de provincie Luik met een toename van 21 wijnbouwers tegenover 9 in 2019. Alle gedetailleerde informatie over het oogstjaar 2020 vind je in volgende bijlage: https://news.economie.fgov.be/199450-kwart-meer-belgische-wijnbouwers-in-2020

De Waalse wijnbouw
Niemand is meer op de hoogte van de Waalse wijnbouw dan wijnjournalist Marc Vanel. Sinds 2011 volgt hij het reilen en zeilen in Wallonië op de voet. Ook hij publiceerde deze week een inventaris van het aantal wijnbouwers en domeinen in Wallonië. Via zijn bijzonder informatieve blog vind je gedetailleerde informatie over alle actieve wijndomeinen. Interessant hierbij is de indeling per provincie. https://www.marcvanel.be/. Op dit moment zijn 178 Waalse wijnmakers actief zijn die samen 350 hectare wijngaarden bewerken. ‘Het zijn niet allemaal professionelen’, zegt Marc, maar het valt hem op dat de interesse en passie voor wijnbouw wijdverspreid is en elke dag nog toeneemt. Zelf stel ik een opvallend verschil vast tussen Wallonië en Vlaanderen. In Wallonië hebben heel wat wijndomeinen een sociale functie. Ik lees dat bij verschillende domeinen meerder personen of groepen mensen betrokken zijn. Soms is dit in de vorm van een echte coöperatieve, maar er zijn ook wijndomeinen die ingericht zijn als sociale werkplaats of een wijngaard beheren vanuit een culturele organisatie. Het sociale aspect is in Wallonië opvallend aanwezig. Dergelijke samenwerkingen zie je iets minder in Vlaanderen. Als ik de meest recente projecten in Vlaanderen overschouw, zie ik vooral ‘echte’ bedrijven van ondernemers of industriëlen met ambitieuze businessplannen. Toch is het niet zo dat Wallonië louter kleinschalige projecten kent. Enkele van de grootste en meest succesvolle domeinen van België situeren zich in Wallonië.
Voor mijn vrijdagreview proef ik vandaag twee wijnen van Waalse pioniers. De Ruffus Chardonnay Brut van Vignoble des Agaises werd geproefd in een Lehmann Jamesse glas bij een temperatuur van 10°C. De Acolon 2015 van Château Bon Baron werd vrij fris geproefd op 15°C in een Riedel Veritas glas.

Ruffus Chardonnay Brut
Vignoble des Agaises

Vignoble des Agaises is eigendom van de familie Leroy, wijnhandelaars in het stadje Binche. Het wijndomein is 31 ha groot en produceert jaarlijks meer dan 150.000 flessen schuimwijn die heel vlot hun weg vinden naar de consument. In Haulchin, op een boogscheut van de stad Bergen, werd in 2015 een splinternieuwe wijnkelder en ontvangstruimte gebouwd. Arnaud Leroy, de vijfde generatie en jonge wijnmaker van het domein wil zich in de toekomst ook toeleggen op de groeiende markt van het oenotoerisme. Bezoekers zijn dan ook steeds welkom op het domein. De eerste wijngaard van 2 ha, met 20.000 chardonnay stokken werd aangeplant in 2002. Sindsdien werden jaarlijks stokken bij geplant, wat vandaag het totaal op bijna 310.000 planten brengt. De familie Leroy is heel ambitieus en in de toekomst willen ze verder groeien naar 50 ha wijngaarden. Het overgrote deel is chardonnay, maar intussen werd de wijngaard ook uitgebreid met pinot noir en meunier. Deze blauwe druiven worden gebruikt voor de productie van rosé wijn. De percelen liggen allen op een schitterend gelegen zuidelijke helling, waar de zoninval optimaal is. Toch is niet enkel de ligging van grote waarde. Vooral de ondergrond van het ‘Bekken van Bergen’ maakt de wijnen van Vignoble des Agaises zo fijn. De bodem is een uitloper van het geologische bekken van Parijs, samengesteld uit kalk en krijtgrond, vergelijkbaar aan de krijtbodems van Champagne en Chablis. In de bodem zitten nog veel resten van micro-organismen van maritieme oorsprong. Deze zorgen voor minerale tonen in de wijn en een subtiele frisse smaak. Het is ook een bodemtype dat zeer goed het water opneemt en vasthoudt. De schuimwijnen van Vignoble des Agaises worden gemaakt met de traditionele methode waarbij de schuimvorming ontstaat door de tweede gisting in de fles. Alle druiven worden manueel geplukt en daarna omzichtig geperst in een van de drie pneumatische persen. Na de eerste gisting blijven de flessen 12 à 15 maanden rijpen sur latte. Bij deze Cuvée Ruffus wordt bij het dégorgeren slechts 6 gr suiker toegevoegd.

In het glas
Onze wijn van de week is een blanc de blancs van 100 % chardonnay. Hij is witgeel van kleur. Ik merk een heel fijne en constante pareling en een zuiver langdurig kroontje. De wijn ruikt levendig met veel wit fruit en groene appel, pompelmoes en een lichte hint van bloemen. De smaak is vrij intens met fruitige aroma’s, een levendig, verfrissend zuur en een zilte nasmaak die ik als mineraal omschrijf.  Hij proeft heel mooi in balans en hij heeft een lange afdronk. Deze Cuvée Seigneur Ruffus is een verfijnde en elegante aperitiefwijn. Bij deze wijn droom ik onmiddellijk van een bord verse oesters en andere zeevruchten. Wij serveren hem deze avond met salade van jonge scheuten, verschillende soorten groene kruiden, tomaten en daarbij een krokant gebakje van filodeeg, opgevuld met verse geitenklaas en citroentijm.

16,80 euro www.ruffus.be te koop bij talrijke handelaars in België

Château Bon Baron Acolon 2015
AOP Côte de Sambre et Meuse

Het Nederlandse koppel Jeannette en Piotr kochten in 2001 een landhuis langs de Maas, in het dorpje Lustin, een deelgemeente van Profondeville. Zij ontdekten dat hun nieuwe woonplaats een rijk wijnverleden kent dat teruggaat tot 1018. Dit was de aanzet om zelf een wijngaard aan te leggen op een stuk grond langs de Maaskant. Daarbij gingen ze niet over een nacht ijs. Ze schoolden zichzelf bij, kregen advies van ervaren wijnmakers en lieten hun bodem analyseren. Jeannette en Piotr bewerken vier verschillende wijngaarden die telkens aangeplant zijn met verschillende druivenvariëteiten. Zij kiezen hun druiven in functie van het klimaat en de bodem. Heel trots zijn zij op hun terrassenwijngaard Valburnot waar ze pinot noir, muscat en chardonnay hebben aangeplant. De perfect zuidwaarts gelegen terrassen genieten van een bijna mediterraan microklimaat, wat een perfecte rijping garandeert. In 2012 werd ‘Divo Nanto’ een nieuwe wijngaard aangelegd langs de oevers van de Maas. Momenteel omvat het domein 18 ha wijngaarden. Daarmee hoort Chateau Bon Baron tot de grotere wijndomeinen in België. Jeannette en Piotr kiezen bewust voor een milieuvriendelijke teelt. In hun wijngaarden worden geen synthetische meststoffen, herbiciden en insecticiden gebruikt en onkruid wordt mechanisch en manueel verwijderd. De manuele oogst gebeurt uiterst secuur met een eerste, strenge selectie in de wijngaard. Enkel het mooiste fruit wordt verwerkt. Deze rigoureuze werkwijze wordt doorgetrokken in de wijnkelder. Na de oogst laat men de druiven een tijdje inweken met de schillen. Alle wijnen vergisten zoveel als mogelijk met endogene gisten en sommige wijnen rijpen verder in houten vaten. Onze wijn van deze week is gemaakt van acolon druiven. Het is een kruising van dornfelder met lemberger (blaufrankisch) en levert een druif die goed rijpt in minder warme regio’s. Sinds begin van deze eeuw is acolon bezig aan een echte opmars in de Belgische wijngaarden. Château Bon Baron was een van de pioniers die met dit kwaliteitsvolle druivenras aan de slag ging. Deze wijn uit 2015 rijpte twee jaar in Bourgogne vaten.

In het glas
Deze wijn is van het degelijke oogstjaar 2015. Wat mij onmiddellijk opvalt is de beperkte evolutie in de kleur. Hij heeft een blinkende spiegel en een aantrekkelijke paarsrode kleur van donkere kersen. Ook de geuren bevallen mij. Ik ruik zwarte bessen, cassis en aangename kruiden en specerijen. Na opschudden komen lichte houtinvloeden en aardse geuren opzetten. Toch komt het fruit telkens om de hoek loeren. Ik hou wel van deze variatie aan geuren die omzeggens geen veroudering weergeven. De intens, fruitige aroma’s zijn ook aanwezig in de evenwichtige smaak, waar een aangename fraîcheur de boventoon haalt. Acolon is uit zichzelf een druif met fijne zuren en zachte tannines. Hij heeft een sappige smaak met mooie versmolten tannines. Dit is een smaakvolle en lekkere wijn die nu op dronk is, maar zeker nog enkele jaren kan rijpen in een goede kelder. Ik schonk hem eerder koel en dat was een goede keuze. Bij deze wijn associeer ik een lentekeuken met echte klassiekers: eendenborst met sinaasappel, parelhoen met een rode wijnsaus, een casse-croûte, kalfsnieren met mosterdsaus, kwartel met druiven, duifje uit Anjou met morieljes, …

19,95 euro   www.bonbaron.com en bij verschillende wijnhandelaars in België

21/05/2021

Wekelijks neem ik twee of drie wijnen onder de loep. Een gedetailleerde bespreking en tips voor wijn en gerecht. Ontdekkingen en gevestigde waarden, mousserend en stil, uit heel de wijde wijnwereld. Proeven met verschillende glazen, temperatuur, gekarafeerd of niet etc.… Elke week twee of drie wijnen. Kort en bondig en accuraat. Deze week staan twee Spaanse wijnen op de proeftafel.

Wat voorafging
De Vereniging Vlaamse Sommeliers organiseerde deze week opnieuw een online tasting voor haar leden, waarin de sommeliers kennismaakten met minder bekende blauwe druiven uit Spanje. Het was meteen ook een ontmoeting met een nieuwe generatie wijnbouwers. Zelfs voor VVS-leden die goed thuis zijn in de Spaanse wijngaarden zijn druiven zoals listàn negro, tinto velasco, morenillo, mando of arcos vrij onbekend. Na de degustatie was ik enthousiast. Deze proeverij was voor mij een belevenis waarin ik tal van nieuwe en verassende geuren en smaken mocht ontdekken. Heel wat collega’s deelden mijn enthousiasme. ‘Een echte eyeopener’, schreef iemand in de chat. Voor een enkeling blijven dit vreemde wijnen en was er enige ontgoocheling omdat hij de wijnen niet kon kaderen. Wie tevergeefs zoekt naar referenties van bestaande wijnstijlen of eigenschappen van bekende druiven, zal bij deze wijnen op zijn honger blijven zitten. Net het ontbreken van klassieke smaken en aroma’s is het kenmerk bij deze wijnen. Volgens mij is dit een belangrijke troef voor de hedendaagse sommelier. Met deze wijnen kan hij verrassende combinaties voorstellen aan zijn klanten. Het zijn wijnen voor avontuurlijke wijnliefhebbers, wijnen met grote persoonlijkheid en eigenheid en heel goed inzetbaar in de gastronomie. ‘Wat een geluk, er is dan toch meer dan tempranillo en garnacha in Spanje’, schreef een van mijn wijnvrienden achteraf. Voor mijn twintigste review koos ik twee wijnen uit Galicië, de wijnregio in het noordwesten van Spanje. Galicië is bekend voor zijn frisse en aromatische witte wijn op basis van albariño en godello druiven, maar vandaag staan twee zeldzame rode wijnen op de proeftafel. Beide wijnen werden geproefd in een Schott Zwiesel Ivento glas.

Wijnland Spanje, een reis door de tijd
Zoals ik in een eerdere bijdrage schreef, is een wijnreis door Spanje een reis door de tijd. Spanje is een van de oudste wijnlanden in Europa met een lange wijntraditie. Toch duurde het tot ver in de tweede helft van de vorige eeuw vooraleer de moderne wijnbouw het land bereikte. De jarenlange dictatuur hield het land in een ijzeren greep en alles dat ook maar neigde naar moderne technologie of vernieuwing werd snel de kop in gedrukt. Anderzijds, door deze jarenlange isolatie heeft Spanje een enorm potentieel aan autochtone druivenstokken, oude stokken en schitterende terroirs. Veel van die wijngaarden werden zelden behandeld met synthetische preparaten, waardoor ze vandaag een bron zijn voor biologische wijnbouw. Neem daarbij een jonge generatie wijnbouwers die kwaliteit en ecologie hoog in het vaandel dragen. De ommekeer kwam in 1986 met de toetreding tot de Europese Gemeenschap. Dat bracht een onvoorstelbare kentering teweeg. Met Europese steun sloot Spanje in ijltempo aan bij de topwijnlanden van de wereld. Gelukkig liepen de betere wijnbouwers niet in de valkuil om uitsluitend internationale, bekende druivenrassen aan te planten. Enkele voortrekkers bleven wijn maken van autochtone druiven, maar lieten ook moderne technieken toe in hun wijnkelder, zoals vergisten onder temperatuurcontrole en het gebruik van roestvrijstalen tanks.  

Bodegas Forjas del Salnés Cíes Tinto 2018
DO Rias Baixas

Deze bodega is gereputeerd voor zijn schitterende albariño’s en andere witte wijnen. Toch vindt eigenaar Rodrigo Méndez de kleinschalige productie van rode wijn als een grote uitdaging. Daarvoor werkt hij samen met Raul Pérez, een van de beste oenologen van Spanje. Deze wijn is een blend van drie inheemse druiven: 70 % caiño, 15 % espadeiro en 15 % loureiro tinto. Caiño is een traditionele Galicische druif, die zowel witte als blauwe druiven voortbrengt. Hij groeit ook in het noorden van Portugal. Op dit moment is slechts 178 ha aangeplant. Caiño wordt vooral gebruikt in assemblages. Espadeiro is synoniem voor de Franse druif camaraou noir, die afkomstig is uit het Zuidwesten. Het is niet duidelijk hoe de druif in Galicië is beland. Er is slechts 137 ha aangeplant. Loureiro tinto is afkomstig uit Vino Verde in Portugal. Ook deze druif bestaat in wit en blauw. De aanplant van de blauwe loureiro tinto is minimaal. Volgens Jancis Robinson die er onderzoek naar deed, zou slechts 12 ha aangeplant zijn. De druiven groeien in kleine wijngaarden dicht bij de Atlantische Oceaan, waar de oceaanwind voor de nodige koelte zorgt. De bodem is samengesteld uit zand en graniet en de 60 tot 80 jaar oude ranken zijn aangeplant in pergola. Deze vorm van opbinden houdt schimmel tegen en zorgt voor een droge omgeving. Na de manuele oogst worden de druiven volledig ontrist en vergist de most op natuurlijke wijze in roestvrijstalen tanks. Daarna volgt de malolactische gisting en een rijping van 12 maanden, deels in oudere fusten van 1500 liter, deels in gebruikte barriques. Van deze wijn worden slechts 600 flessen geproduceerd.

In het glas
De kleur is jong, kersenrood met een paarse tint. Onmiddellijk ruik ik veel kersen die snel evolueren naar donker en rood fruit. Wat later komen aantrekkelijke florale geuren opzetten. Na opschudden krijgen we meer kruidige geuren en iets verfrissend dat me doet denken aan munt met fruit. De smaak is heel sappig en fruitig, met een opvallende, opwekkende fraîcheur. De tannines zijn present, eerder zachtaardig en op sublieme manier ingebed in het fruit. Dit is een elegante, slanke wijn die nu op dronk is, maar veel potentieel heeft. Laat hem gerust nog vier tot vijf jaar in je kelder rijpen. Een wijn met zoveel frisheid en fruitig sap vraagt naar een stukje gegrild rundsvlees van Rubia Gallega. Wie houdt van gerechten met tomaten vindt hier een ideale partner. Zelf hou ik van de Galicische keuken en dan kies ik voor Pulpo a Feira, platgeslagen en gegrilde pulpo met verste tomaten, look, piment, olijfolie en citrus. Je kunt deze wijn ook serveren bij geitenkaas.

18,69 euro bij La Buena Vida https://www.labuenavida.be/

Algueira Serradelo 2015
DO Ribeira Sacra

Fernando Gonzalez was in een vorig leven bankier in Madrid, maar 25 jaar geleden keerde hij terug naar zijn geboortestreek om een levensdroom waar te maken. Hij wilde de wijnbouw in de verlaten regio van Ribeira Sacra weer leven in blazen. Zijn eerste aankoop was een perceel met heel oude ranken op een helling langs de Miño rivier. Ribeira Sacra is wellicht de meest spectaculaire wijnregio van Spanje. Het bergachtige gebied is samengesteld uit extreem steile hellingen die heel moeilijk te bewerken zijn. De wijngaarden bestaan volledig uit terrasbouw. Tijdens de oogst zijn sommige wijngaarden enkel te bereiken via de rivier, terwijl andere stukken tot 700 m hoog liggen. Hier en daar worden muurtjes gebouwd om de smalle richels bijeen te houden. Fernando maakte van de restauratie van deze oude wijngaarden zijn levenswerk. Hij leerde de ‘stiel’ bij Raul Pérez en dat betekent zo natuurlijk mogelijk vinifiëren. Biodynamische wijnbouw, ultra kleine rendementen en natuurlijke vergisting zijn het handelsmerk van Bodega Algueira. Het kleine domein is 16 ha groot en omvat meer dan 40 kleine percelen. Deze wijn is gemaakt van brancellao of albarello druiven van gemiddeld 80 jaar oud in een terroir met zwarte schiste. Brancellao is een zeldzame druif die beperkt voorkomt in Portugal en Spanje. Wellicht zijn in beide landen samen niet meer dan 80 ha aangeplant. Hij is verwant aan sercial, een druif die ook voorkomt in Madeira. Tot de jaren ’70 werd brancellao geteeld voor Dão wijnen en was hij ook een onderdeel in de blend voor Porto. Onze wijn werd vergist in roestvrijstalen tanks. Daarna rijpte hij 12 maanden in oudere barriques. Deze wijn uit 2015 blijft na de botteling, enkele jaren op het domein vooraleer hij op de markt komt.

In mijn glas merk ik onmiddellijk een geëvolueerde kleur met een opvallende oranje rand. De lange flesrijping op het domein is hier goed merkbaar. De aroma’s zijn intens met gestoofde pruimen, potpourri, specerijen en gerookt vlees. Wat een complexe aanzet. Na opschudden krijgen we meer kruidige tonen en ik merk ook specerijen, maar ook de pruimedanten tonen zich opnieuw. De smaak is vol, rijk en aromatisch. Ik proef een evenwichtig zuur met goed volume en structuur en presente, eerder rustieke tannines. Dit is een krachtige volumineuze wijn die vraagt naar een passend gerecht. Serveer hem met wildgerechten en een lichtzoete garnituur. Een collega suggereerde gisteren een chutney van pruimen met kaneel. De kracht en smaak van deze wijn passen ook goed met allerhande lam- en rundsstoofpotten waarin specerijen zijn verwerkt. Een andere collega suggereerde gestoofde geit uit Galicië. Deze gastronomische wijn kan tot 10 jaar bewaren in een goede kelder.

41,96 euro bij La Buena Vida https://www.labuenavida.be/

14/05/2021

Wekelijks neem ik twee wijnen onder de loep. Een gedetailleerde bespreking en tips voor wijn en gerecht. Ontdekkingen en gevestigde waarden, mousserend en stil, uit heel de wijde wijnwereld. Proeven met verschillende glazen, temperatuur, gekarafeerd of niet etc.… Elke week twee of drie wijnen. Kort en bondig en accuraat. Deze week zijn we in ‘the mood for rosé’ en staan twee rosé’s op de proeftafel. De twee wijnen van deze week werden geproefd in een Schott Zwiesel Ivento glas

Wat voorafging
Ik beken, jarenlang liep ik niet zo hoog op met rosé. Lange tijd dacht ik zelfs dat het nooit goed zou komen tussen ons. Met rosé, vond ik, kon je als wijnliefhebber niet veel aanvangen. Roséwijn, dat was gebrek aan diepgang, te weinig om het lijf en meestal te zoet. Volgens mij had roséwijn ook te weinig sexappeal. De oorzaak van mijn aversie lag bij de vroegere familiefeesten waar steevast een lichtzoete Rosé d’Anjou geserveerd werd met een reusachtige Sint-Honorétaart. De flessen raakten snel leeg en sommige tantes en oma’s werden een beetje giechelachtig en zelfs een beetje handtastelijk. Mijn verste herinnering aan rosé, in die onschuldige jaren ’60, waren de natte en kleverige kussen van een groottante. Je zou de wijn voor minder de rug toekeren. Niet alleen bij mij, maar algemeen heeft rosé jarenlang moeten vechten tegen een negatieve beeldvorming. Rosé, dat drink je tijdens de vakantie, in korte broek, zonder veel bij na te denken. Rosé, dat is wijn voor zonnige terrassen in het zuiden, zandstranden, beachparty’s en andere flirterige omstandigheden. Maar ook voor veel producenten was rosé lange tijd niet echt een issue. Jarenlang was rosé een beladen onderwerp en synoniem voor matige wijn. Veel wijnboeren, vooral in zuidelijke gebieden, namen veelal een loopje met rendementen en productiewijzen. Sommige mengden zelfs witte en rode wijn, wat in Europa, voor stille wijn, wettelijk verboden is. Het gebrek aan zorg voor hun wijn resulteerde vaak in simpele, smaakloze wijn. Gelukkig is er veel veranderd. Een van de belangrijkste redenen waarom rosé terug onder ons is, komt door de verbeterde kwaliteit. Sinds een tiental jaar zien wijnbouwers rosé als een volwaardige wijn en een interessante markt. In alle wijnstreken worden vandaag technisch goed gemaakte rosé geproduceerd. Zo zorgt een betere selectie van druiven en vergisting onder temperatuurcontrole voor betere wijnen. Het gevolg is dat rosé zowaar aan het boomen is. Meer zelfs, rosé wijn rolt momenteel als een ware rollercoaster over de wijnwereld. Rosé is populairder dan ooit en ook bij de mousserende wijnen, zoals champagne, cava en prosecco stijgt het percentage roséwijn. In Nederland organiseert een wijnmagazine al enkele jaren een competitie waarbij de beste rosé worden gekozen en de wijn wordt ook bewierookt in verschillende boeken en publicaties. Rosé is hip, meer dan ooit. Volgens recente cijfers zou vandaag één op vijf verkochte flessen in ons land een rosé zijn. De warme zomers van de laatste jaren zijn daar wellicht niet vreemd aan. Er spelen ook nog andere zaken mee. Onlangs las ik in een artikel dat rosé de ‘most instagrammable’ drink is van het moment. Volgens hetzelfde artikel zijn er op vandaag drie miljoen foto’s getagd met ‘rosé’.  Rosé heeft daardoor, vooral bij de jonge consumenten, een modern en hedendaags imago. De recente evolutie naar de buitenkeuken speelt ook mee in de opmars van rosé. Navraag bij enkele wijnvrienden leert me dat ze houden van rosé omdat een goede rosé het mooiste van witte en rode wijn bij elkaar brengt: de levendigheid van wit en de fruitigheid van rood. Wellicht zal ook deze zomer de opmars van rosé niet te stuiten zijn.

MC Wild Rose ‘Power Flower’ Limited Edition 2020
Bordeaux AOP

Deze Power Flower is het resultaat van de samenwerking tussen twee Belgische vrienden en oenoloog Nicolas Contiero, in een vorig leven wijnmaker bij het prestigieuze Château Pape Clement en Château Lafleur. Samen met zijn vrouw Emily kocht hij in 2013 Château Bragelone in de regio rond Blaye. Het koppel bewerkt 25 ha wijngaarden en trekt daarbij voluit de kaart van de biologische wijnbouw. Ze kiezen bewust voor kleinschaligheid en voor ‘pluricultuur’, met de aanplant van struiken, hagen, fruitbomen en een truffelgaard rond hun wijngaarden. Over deze rosé is ernstig nagedacht en veel geproefd. Hij is gemaakt van 100 % cabernet sauvignon. De druiven worden rigoureus geselecteerd, waarna een even zorgvuldige vinificatie volgt met spontane gisting in roestvrijstalen tanks. De wijn wordt geproduceerd door ‘pressurage direct’, dit is een korte persing van de blauwe druiven, waardoor kleur en smaak uit de schillen overgaan in het sap. Opmerkelijk bij deze wijn is de blend van twee basiswijnen die elk een verschillende persing ondergaan. Dat varieert van heel licht, 0 tot 1 bar, tot een iets steviger persing van 1 tot 2 bar, met als einddoel het creëren van een complexe en gastronomisch inzetbare rosé.

In het glas

Deze wijn heeft een vrij intense dieproze kleur en een mooie schittering aan de oppervlakte. Meteen ruik ik rood fruit en specerijen. Het doet me denken aan een soepje van aardbeien met zwarte peper en steranijs dat ik ooit bereidde. De lichte anijsgeur (venkel) komt nog meer naar voren na het opschudden van mijn glas, maar is zeker niet overheersend. Dit is toch wel kenmerkend cabernet sauvignon. Ik hou wel van dit samenspel van rood fruit en kruiden. De smaak is heel evenwichtig en aangenaam mondvullend met een goede balans tussen sap en frisse smaken. In de lange afdronk komt ook het rode fruit terug met een hint van kruiden. Deze Power Flower is een elegante en klassevolle gastronomische rosé. Hij gaat perfect samen met een zomerse, zuiderse keuken waarin tomaten, paprika’s, aubergines en garrigue kruiden een plek krijgen. Met zijn subtiele venkeltoets kan je hem ook combineren met bouillabaisse. Wij genoten van deze wijn bij gegrilde lamskoteletten die we vooraf insmeerden met tapenade. Als side dish maakten we een tarte tatin van aubergines, verse tijm en Parmezaanse kaas. Een perfecte match.

15,50 euro. Info via https://www.maseliscasierwines.com/

Wijndomein Aldeneyck Pinot Rosé 2019
BOB Maasvallei Limburg

Moeten we Aldeneyck nog voorstellen? Als er één domein is in België dat zich in 20 jaar tijd ontpopt heeft als een van de meest kwaliteitsvolle wijndomeinen van het land is het zeker Aldeneyck. Karel en Tine Henckens werken en leven in het uiterste noordoosten van Limburg in Aldeneik, een klein pittoresk dorpje nabij Maaseik. Hun wijngaarden liggen perfect zuidoostelijk op diepe grind- en kiezellagen langs de Maas en in een van de droogste klimaatzones van het land. Sinds 2017 is de regio erkend als BOB Maasvallei-Limburg, tot op vandaag de enige grensoverschrijdende appellatie in Europa. In de wijngaarden zijn vooral pinot druiven aangeplant, samen met chardonnay, gewürztraminer en riesling. Het domein produceert elf verschillende soorten wijn, waaronder verschillende prijswinnende cuvées en onze wijn van de week, een rosé op basis van pinot druiven. Deze Pinot Rosé uit 2019 is een assemblage van drie druiven: pinot blanc, pinot gris en pinot noir. Om de roze kleur te verkrijgen weken de schillen van de pinot noir druiven gedurende vijf uur met het sap. Elke wijn vergist in roestvrijstalen tanks onder temperatuurcontrole. Daarna volgt de assemblage van de drie wijnen.

07/05/2021

Wekelijks neem ik twee of drie wijnen onder de loep. Een gedetailleerde bespreking en tips voor wijn en gerecht. Ontdekkingen en gevestigde waarden, mousserend en stil, uit heel de wijde wijnwereld. Proeven met verschillende glazen, temperatuur, gekarafeerd of niet etc. Kort en bondig en accuraat. Deze week staan drie champagnes uit het oogstjaar 2008 op de proeftafel.

Wat voorafging
De laatste maanden werden, los van elkaar, drie verschillende champagnes uit het uitstekende oogstjaar 2008 bij ons thuis geleverd. Dat zorgde deze week voor enkele bruisende dagen. Ik ben een van de bevoorrechte getuigen die bijna jaarlijks de oogst in Champagne van nabij kan volgen. Sommige oogstjaren blijven in het geheugen hangen, zoals het millésime 2008. Ik was er in het voorjaar, tijdens de warme en vochtige maand april en ontmoette tal van wijnbouwers die niet erg enthousiast waren over het voorjaar. Later, in september was ik opnieuw in de streek en zag tevreden plukkers gezond en rijp fruit oogsten. Toen al, hoorde ik enthousiaste geluiden over een ‘uitzonderlijk’ millésime. Deze week onderzoeken we of we dit groot millésime terug te vinden is in ons glas. Elke champagne werd apart geproefd, telkens op een andere dag en bij verschillende temperaturen. De drie wijnen werden geproefd in een Lehmann Jamesse glas.

Het oogstjaar 2008
Zou het kloppen dat wijnjaren met extreme klimaatomstandigheden leiden tot een groot millésime? Het jaaroverzicht van 2008 geeft de indruk dat alles misliep wat kon mislopen. Zeker tussen januari en juni moesten de wijnbouwers alert omgaan met de bokkensprongen van het klimaat. Rond Kerstmis 2007 vroor het nog stenen uit de grond, maar het nieuwe jaar bracht zachte lentetempraturen. Het werd zo warm dat hier en daar narcissen begonnen te bloeien. Iets later, in februari en maart werd het opnieuw erg koud en was er veel regen. Geen pretje voor de snoeiers dat jaar. In april, toen ik zelf in de regio was, was het nat en warm. Ideale omstandigheden voor de ontwikkeling van schimmels. De maand mei staat geboekstaafd als een koude maand met weinig zon. Juni was eveneens een vreemde maand. In de eerste weken was er een optimale bloei, maar alweer hadden de weergoden het niet goed voor met Champagne. Groei en bloei werden plots afgeremd door een hevig koudefront dat zelf vriestemperaturen met zich meebracht. De droge en zonrijke julimaand bracht opnieuw rust, maar augustus was dan weer koud en regenachtig en dat zorgde opnieuw voor meeldauw en andere zorgen in de wijngaard. Zoals zo dikwijls bracht de maand september schitterend weer. Veel zon, droog weer met frisse nachten zorgden voor een perfecte laatste rijping. ‘Champagne heeft gewoonlijk een afspraak met de maand september’, hoor ik regelmatig. Er werd laat geoogst in 2008. De oogst begon op 15 september, maar bij de betere huizen trokken de plukkers tot begin oktober door de wijngaarden.

Taittinger Comtes de Champagnes 2008
Blanc de Blancs

De familie Taittinger heeft 288 ha eigen wijngaarden en deze zorgen voor bijna de helft van hun productie. Het beroemde wijnhuis brengt 11 verschillende wijnen op de markt. De eigen druiven rijpen in 34 verschillende wijngaarden, waarvan iets meer dan een derde aangeplant is met chardonnay. Met 100 hectare chardonnay druiven is het wijnhuis een van de grootste eigenaren in de Côte des Blancs. De Comtes de Champagne is het paradepaardje van het huis en hij wordt enkel geproduceerd in grote wijnjaren. Comtes de Champagne is volledig gemaakt uit chardonnay. In 1952 was deze cuvée een van de eerste Blanc de Blancs die op de markt kwam. Het fruit komt uitsluitend uit de vijf grand cru gemeenten in de Côte des Blancs. Elke champagne van Taittinger vergist in roestvrijstalen tanks. Enkel bij Comtes de Champagne verblijft vijf procent van de assemblage gedurende vier maanden in eiken fusten. Na de tweede gisting rust deze wijn minstens 9 jaar sur latte. Onze wijn van de week bleef langer in de kelder en werd in januari 2020 gedégorgeerd. Volgens Pierre-Emmanuel Taittinger is Comtes de Champagne 2008 een van de beste Comtes die ze ooit gemaakt hebben.

In het glas

Dit is een chardonnay in al zijn nuances: lichtgeel met groene tint, schitterende spiegel met ultra fijne belletjes en een subtiel kroontje aan de oppervlakte. De geuren zetten aan met florale aroma’s van lindebloesem en fris wit fruit met groene appel en pompelmoes. Wat later komen meer gedroogde bloesems, gebakken amandel en boterbrioches naar voren. Ik laat hem nog even staan en dan komt de invloed van de autolyse naar voren met nougat, honing en kamperfoelie en wat later een subtiele aanwezigheid van gekonfijte gember. Het is genieten van de complexiteit van de geuren. Al dit fraais keert terug in de mond die heel romig aanzet, gevolgd door een opstoot van frisse en levendige zuren en een opvallende ziltigheid. In de lange afdronk proeven we pompelmoes en zeste van limoen. Toch ervaar ik naar het einde opnieuw een romige en mondvullende smaak. Deze grote wijn vol finesse is perfect evenwichtig en proeft heel jong. Drink hem nu of laat hem gerust acht tot tien jaar verder rijpen in een goede wijnkelder. Ik serveer hem met warme oesters, waarin, net zoals bij deze wijn, het fluwelige en ziltige in elkaar overvloeien. Ander goede combinaties zijn carpaccio of tartaar van zeevruchten of een toast met gegrilde Crottin de Chavignol.

Te koop bij verschillende wijnhandelaars
Taittinger wordt ingevoerd door https://www.vascogroup.com  

Caillez-Lemaire Cuvée Jadis 2008
Extra Brut

Virginie en Laurent Van Poperinghe zijn zeer gepassioneerd en bewerken 7 ha wijngaarden in en rond het dorpje Damery in de Vallei van de Marne. Hun wijngaarden zijn ingedeeld in tientallen kleine percelen. Alle wijngaarden liggen langs de zuidgerichte rechterflank van de Marne. Het koppel nam in 2005 het wijnhuis over van Virginie’s ouders. De laatste jaren zijn deze jonge wijnbouwers intens bezig met onderzoek van hun terroir en de indeling van de percelen. Intussen produceren ze ook wijnen van één druif, waarvan hun ‘Pur Meunier’ een schitterend voorbeeld is. Het wijndomein werkt als sinds de vorige generatie heel milieuvriendelijk en vandaag is het wijnhuis in reconversie naar biologische wijnbouw. Op het domein worden met barriques, demi-muids en fusten gewerkt. Omzeggens elke wijn wordt vergist en gerijpt in gebruikte eiken vaten, maar er wordt ook geëxperimenteerd met nieuwe eik. Ik leerde dit gepassioneerde koppel kennen in 2012 en volg hen sindsdien van nabij. Voor mij zijn ze het prototype van de nieuwe generatie die inventief en goed gevormd is. Ze werken intens samen met andere wijnbouwers en krijgen meer en meer de erkenning die ze verdienen. De Cuvée Jadis is gemaakt van  60% chardonnay, 30% pinot noir en 10% meunier. De druiven werden in 2008 op volle maturiteit geoogst en op natuurlijke wijze vergist in hout. Aansluitend rijpt de wijn 8 maanden in dezelfde eiken vaten. De basiswijn ondergaat geen malolactische gisting en wordt noch geklaard, noch gefilterd. De flessen worden afgesloten met een natuurkurk (geen metalen kroonkurk zoals bij de meeste champagnes) en blijft 10 jaar sur latte. Deze wijn is een ‘extra brut’ met een lage dosage van maximum 5 gr.

In het glas

In het glas krijgen we een goudgele wijn met ultra fijne pareling en opvallende schittering aan de oppervlakte. De eerste geuren zijn heel intens en open. Dat is een van de kenmerken van Cuvée Jadis. Heel snel ruik ik de invloed van de lange lagering met hazelnootboter, gekonfijte abrikoos, kruiden, vanille en zelfs een hint van specerijen waarin ik wat peper ontdek. Hij evolueert snel in mijn glas met secundaire geuren van gegrilde amandelen, brioche, warme vijgen, oogstappel, honing en gebakken brood. Nog later, als ik deze wijn wat laat opwarmen (tot 14°C) komen meer fruitige en florale geuren opzetten met jasmijn en ook een frisse toets van gekonfijte limoen. Alweer een wijn met grote complexiteit. De smaak is mondvullend en rijk met veel smaak en aroma’s. De schuimvorming in de mond is eerder romig, met een zeer mooi onderbouwd levendig zuur, waarin ik de invloed van chardonnay herken. De fraîcheur zorgt voor een mooi evenwicht. Deze heerlijke, vineuze wijn eindigt in een ellenlange afdronk  met in de nasmaak een toets van zeste van pompelmoes. Ik proefde deze wijn met drie stukken kaas, die elk afzonderlijk een perfecte match gaven: rauwmelkse l’Ami du Chambertin van Gaugry, 36 maanden gerijpte Comté en schilfers ‘Vecchio’ Grana Padano. Drie sublieme combinaties. In deze periode van het jaar staan gegrilde asperges en gestoofde morieljes op het menu en dit zijn bereidingen die perfect samengaan met deze genereuze champagne. Cuvée Jadis 2008 is een wijn om nu te genieten, maar hij kan gemakkelijk nog tien jaar bewaren in een goede wijnkelder.

Verkoopadressen verkrijgbaar via  www.caillez-Lemaire.com
in Nederland via https://www.cestchampagne.nl/   

Bollinger La Grand Année 2008

Dit prestigieuze Champagnehuis werd gesticht in 1829 door de Duitser Joseph ‘Jacques’ Bollinger. Het familiebedrijf heeft vandaag 170 ha eigen wijngaarden. Een rode draad bij Bollinger is het gebruik van houten vaten. Zij hebben ook een eigen tonnenmaker in dienst voor het onderhoud van hun 3500 vaten. Bollinger werd beroemd door een van de meest kleurrijke vrouwen in Champagne, de weduwe Lily Bollinger. Zij leidde het wijnhuis vanaf WO II tot in 1973.  Na de oorlog kocht zij zeer goed gelegen wijngaarden, investeerde in eiken vaten en verruimde de productie tot 1 miljoen vaten per jaar. Deze Grande Année 2008 is een van de prestige cuvées van het huis. Hij is gemaakt van 71% pinot noir en 29% chardonnay uit 18 verschillende wijngaarden. 84% van deze wijngaarden zijn erkend als grand cru uit de dorpen Aÿ en Verzenay en 16% als premier cru percelen. Ook hier worden de flessen afgesloten met een natuurkurk en niet met een metalen kroonkurk. Dat houdt ook in dat de dégorgement volledig manueel gebeurt. De volledige basiswijn vergistte in kleine eiken vaten en rijpte minstens 9 jaar in de kelder sur latte. Hij werd gedégorgeerd in november 2018.

In het glas

We zien een delicate goudgele kleur en rijke, intense pareling. Aan de oppervlakte krijgen we een stevig kroontje, die lang blijft. Onmiddellijk ruik ik een complexe waaier aan geuren: gegrilde amandelen en gedroogde tabak gevolgd door rijp geel fruit en een hint van exotische vruchten waarin ik ananas en gember herken. Wat later komen meer florale geuren opzetten met jasmijn en lindebloesem, honing en gekonfijte citrus. Ik laat mijn glas opwarmen tot 14° C en dan komen nog andere aroma’s opzetten met appel, minerale tonen, natte stenen en gedroogde abrikoos. De geuren veranderen voortdurend. Ik ruik ook een lichte hint van peper en vanille. Wat een heerlijk samenspel aan aroma’s. De smaak bevestigt de complexiteit met een intens en rijk mondgevoel. We proeven een romige mousse met voldoende aciditeit en een ellenlange, aromarijke afdronk. In de nasmaak proef ik lichte toast, botersnoepjes en verfrissende citrus. Op het einde heb ik een subtiel kalkgevoel in de mond. Een wijn om nu al te genieten,  maar hij zal gemakkelijk een decennium verder rijpen in een goede kelder. Deze wijn is evenwichtig en zeer elegant. Serveer hem met gegrilde langoustines, kreeft met kruidenboter of gebakken parelhoen en gebonden jus. Uiteraard ook met eerder vermelde kazen.

Te koop bij tal van wijnhandels. Bollinger wordt ingevoerd door https://www.cinoco.com/

30/04/2021

Wekelijks neem ik twee wijnen onder de loep. Een gedetailleerde bespreking en tips voor wijn en gerecht. Ontdekkingen en gevestigde waarden, mousserend en stil, uit heel de wijde wijnwereld. Proeven met verschillende glazen, temperatuur, gekarafeerd of niet etc.… Elke week twee wijnen. Kort en bondig en accuraat. Deze week staan twee witte wijnen uit Zuid-Afrika op de proeftafel.

Wat voorafging
De Vereniging Vlaamse Sommeliers organiseerde deze week voor haar leden, de eerste van drie online tastings. Tijdens deze virtuele degustaties reizen de VVS-leden naar de Kaap, verkennen ze het binnenland van Spanje en maken kennis met de appellaties van het Zuidwesten van Frankrijk. Dit initiatief wordt ondersteund door de sponsorende leden van de VVS.  De spits werd afgebeten door Elvama, invoerder van Zuid-Afrikaanse wijn. Het jonge team met o.a. Seba en Margaux Vannevel kent het (wijn) land bijzonder goed. Seba heeft net zijn doctoraatstudies oenologie aan de universiteit van Stellenbosch afgewerkt en Margaux is master communicatie en trok eveneens naar Stellenbosch waar ze een extra masteropleiding volgde in “Agricultural Economics and Management”. Beide jonge mensen hebben talrijke vrienden en contacten in de Zuid-Afrikaanse wijnwereld, zowel bij de traditionele domeinen als bij de nieuwe generatie wijnboeren. Seba begeleidde de sessie, waaraan ook old vine-specialist André Morgenthal deelnam vanuit Zuid-Afrika.  https://www.elvama.be

Waarover het ging: The Old Vines
Het thema van de proefavond was een vergelijkende proeverij van zes wijnen, gemaakt van chenin blanc druiven van minstens 35 jaar oud. In Zuid-Afrika zijn deze ‘Old Vines’ al meer dan twintig jaar een belangrijk thema. In 2002 kwam Rosa Kruger, een belangrijke dame uit de Zuid-Afrikaanse wijnwereld op het idee om de oude wijngaarden van Zuid-Afrika in kaart te brengen. Rosa Kruger is gefascineerd door wijnen die gemaakt zijn van oude ranken. Talrijke reizen over heel de wereld leerden haar dat oude ranken in veel gevallen aan de basis liggen van complexe wijnen. Zij verzamelde enkele jonge, enthousiastelingen rond zich en ging op zoek naar de oude, soms verwaarloosde wijngaarden. De wijngaarden werden gerenoveerd en de druiven zorgden voor opvallend goede en complexe wijnen. Het resultaat verblufte de wijnwereld en later de aanzet geven tot de oprichting van een speciaal onderzoeksinstituut, het Old Vine Project. https://oldvineproject.co.za

 
Volgens Rosa Kruger krijgen wijnen van oude ranken meer fruit met diepte, complexiteit en elegantie. Ze hebben ook een grotere verbinding met de grond waarin ze groeien en zijn ook meer weerbaar tegen klimatologische omstandigheden. Deze planten hebben een geheugen over bodem en klimaat, kortom ze zijn cultureel een deel van de natuur geworden. Bij oude ranken moet je niet ingrijpen om minder opbrengsten te hebben en ze overleven extreme temperaturen. Vandaag staat Andre Morgenthal aan het hoofd van het Old Vine Project. Hij verzorgde de inleiding van deze interessante degustatie. De kern van zijn verhaal: ‘Oude ranken leveren over het algemeen minder fruit, er is dus minder return op vlak van kwantiteit, maar op vlak van kwaliteit leveren ze een grote toegevoegde waarde. Oude ranken zorgen voor complexere aroma’s en een bredere textuur. Oude ranken hebben dezelfde wortels als jongere ranken, maar met veel meer zij-wortels. Dat zorgt voor een bredere en grotere verankering in de bodem. Het gevolg is dat oude ranken veel minder nood hebben aan irrigatie of gemakkelijker de droogte verdragen. Oude ranken vragen wel een grotere individuele en voorzichtige behandeling. Daarom zorgt het OVP voor training en vorming van de arbeiders. Andre spreekt van: ‘The training of Old Vine Ambassadors’. Deze vormingslessen aan de landarbeiders werkt ook zeer emanciperend’. Het werk van het OVP wordt vandaag heel hoog ingeschat, in die mate dat veel wijnboeren zelf contact opnemen om hen te wijzen op wijngaarden met oude ranken. Samen met de enthousiaste jonge wijnmakers restaureren de medewerkers deze percelen en zoeken ze samen met hen naar de ideale vinificatie van oude ranken. De voorwaarden om te kunnen participeren in het OVP zijn vrij streng, o.a. de leeftijd van de ranken moeten minstens 35j oud zijn, de wijngaard dient bewerkt te worden volgens de principes van organische wijnbouw,  nieuwe aanplantingen moeten gericht zijn op toekomstige old vines, vergisten op natuurlijke wijze enz. 

De oude ranken van de toekomst
De inzet van het OVP is niet alleen gericht op de oude wijngaarden die vandaag geïnventariseerd zijn, het Old Vines Project wil mensen ook bewust maken dat oude ranken een grotere meerwaarde zijn voor de toekomst en kwaliteit van wijn. In samenwerking met de universiteit van Stellenbosch en privé partners geven zij advies en vorming bij de renovatie van bestaande wijngaarden en bij de aanleg van nieuwe percelen. “We willen een cultuur creëren waarbij veel aandacht is voor zowel oude als jonge wijngaarden. Als je jonge ranken goed verzorgt, natuurvriendelijk en ecologisch werkt en veel zorg draagt voor de wijngaard, dan is de kans groot dat deze ranken zeer mooi verouderen en dan hebben we over dertig, veertig jaar opnieuw complexe wijnen van oude ranken. Dit is investeren in de toekomst”. 

Concreet
Wij proefden met de sommeliers zes schitterende wijnen. Voor mijn vrijdagreview koos ik voor twee wijnen uit Paarl. Een rode draad in de proeverij van woensdag was de aanwezigheid van versmolten, maar presente zuren, een kenmerk van de oude ranken. We proefden zes elegante, opvallend evenwichtige wijnen. Alle wijnen werden in een Schott Zwiesel Ivento glas geproefd.

Thistle & Weed Duwweltje 2019

De wijngaard van Etienne Terblanche en Stephanie Wiid werd aangelegd in 1961. Etienne is viticulturist en heeft veel belangstelling voor oude ranken en de invloed van de bodem. Hij reisde naar Europa, studeerde in Montpellier en bezocht o.a. Barolo en Bourgogne, waar hij gefascineerd raakte door de fijnmazige indeling in kleine percelen en hoe omzichtig wijnbouwers omgaan met hun oude ranken. Samen met wijnmaakster Stephanie Wiid startte hij in 2015 een nieuw project waarbij zij op zoek gaan naar authentieke wijngaarden om pure terroirwijnen te produceren. Zij maken van deze 70 jaar oude ranken een delicate en fijne wijn. De wijngaard ligt op de uitlopers van de Joostenberg in het district Paarl. Duwweltje is Afrikaans voor bepaalde soorten onkruid die groeien tussen de wijnranken. Het terroir bestaat uit graniet met aan de oppervlakte malmesbury rocks, een rotsachtig bodemtype dat veel voorkomt in de Kaap. De wijngaard levert uiterst kleine rendementen, gemiddeld 15 tot 20 hl/ha. Na de zorgvuldige oogst vergist de wijn op natuurlijke wijze in gebruikte eiken vaten. Tijdens de eerste maand wordt de wijn regelmatig gebatonneerd om de rijkdom en aroma’s te stimuleren. Aansluitend blijft hij 11 maanden rijpen op de lie. Hij wordt niet gefilterd, noch geklaard.   https://www.thistleandweed.co.za

In het glas
Wat me onmiddellijk opvalt is de intense goudgele kleur en mooie schittering. In de aanzet komen al snel prettige fruitgeuren opzetten met rijpe meloen, abrikoos en witte perziken. Iets later ruik ik meer tropische invloeden waarin ik ananas herken. Bij het opschudden van mijn glas komen de kenmerkende toetsen van witte peper naar voren (zo typisch voor goedgemaakte chenin blanc), gevolgd door zeste van citroen en licht gerookte aroma’s. We kunnen hier spreken van wijn met veel complexiteit. Hij is mondvullend met een eerder romige en rijpe aanzet die snel gevolgd wordt door elegant zuur. Veel geuren komen terug in de smaak met het rijpe fruit en een licht gerookte toets in de behoorlijk lange afdronk. Die combinatie brengt me feilloos bij een passend gerecht: reepjes kip met sesamzaad en morieljes waarbij ik de jus van kip en champignons bind met wat boter en gemalen zwarte en witte peper. Hij gaat ook goed samen met gebakken of gegrilde vis met blanke botersaus en zoals elke degelijke wijn van chenin blanc heeft hij een goede affiniteit met Noordzeegarnalen.

Kostprijs 18.75 euro en verkrijgbaar bij Elvama en verschillende wijnhandelaars in Vlaanderen
In Nederland bij https://www.wijnvandekaap.nl  

The Ahrens Family Paarl OVC 2018

Albert Ahrens is een van de pioniers van de old vine projecten in de Kaap. Bij de opstart twintig jaar geleden werkte hij in Swartland, waar hij wijn maakte in een domein nabij Paardenberg. Hij deed ervaring op in Champagne, Catalunya (Priorat) en in de Rhônevallei. Hij wil vooral wijnen maken die goed hun achtergrond en oorsprong weergeven. Zelf noemt hij dit ‘adres’ wijnen, wijnen met een identiteitskaart. Volgens Albert moet je de afkomst van elke wijn herkennen in je glas. Zo maakt hij wijnen met druiven uit specifieke percelen uit Paardenberg in Swartland, in Paarl en Bottelary in Stellenbosch. Een uiterst omzichtige vinificatie zorgt ervoor dat alle eigenschappen en kenmerken van de druif en zijn wijngaard worden bewaard. De wijnen gisten op natuurlijke wijze en er wordt weinig ingegrepen tijdens het vinificatie proces. Er worden ook nooit meer dan enkele honderden tot een paar duizend flessen geproduceerd, waardoor Albert het proces van heel nabij kan volgen. Deze OVC 2018 is gemaakt van druiven uit twee wijngaarden in Paarl die aangeplant werden in 1977. De bodem bestaat uit schiste met kwarts, een bodemtype waarin chenin blanc zich bijzonder goed thuis voelt. Er wordt geplukt in verschillende ‘tris’, dat is met verschillende passages in de wijngaard. Het doel is om druiven te oogsten met een perfecte rijpingsgraad, waarbij volgens Albert de fenolische rijpheid cruciaal is. http://www.theahrensfamily.co.za   

In het glas
Opnieuw hebben we een wijn met een mooie goudgele gloed. Ook deze wijn is niet geklaard, noch gefilterd. In de open en flatterende geuren herken ik appelbloesem, kweepeer en rijpe appel. Wat later komen kruidige aroma’s opzetten met de klassieke witte pepertoets. Hij evolueert voortdurend in het glas. Markant is ook de anijsgeur die naar voren komt en dat zorgt voor iets fris in de geuren. Wat later komen ook licht gerookte geuren en een hint van boter opzetten. Dezelfde complexiteit proeven we ook, waarbij de frisse en heel sappige aanzet opvalt. Hij is mondvullend met een knap en vrij stevig middenrif. In de lange afdronk komt een subtiel bitter smaakje naar voren die niet storend is. Ik hou ook van de minerale smaak in de mond en de verfrissende nasmaak. Dit is een schoolvoorbeeld hoe oude ranken uiterst fijne zuren behouden in balans met een rijke, zelfs volumineuze smaak. Chenin op zijn best. Dit is een puur gastronomische wijn die met veel kan gecombineerd worden. Toen ik hem proefde dacht ik onmiddellijk aan gegrilde Sint-Jacobsvruchten met gekonfijte venkel of met bouillabaisse. Avontuurlijke genieters serveren hem met Cape Malay Curry, Boboti en met gerechten waarin komijn, venkel, koriander of kurkuma verwerkt worden. Deze wijn kan gemakkelijk nog 4 tot 5 jaar bewaren.

Hij kost 34,75 euro en verkrijgbaar bij Elvama en verschillende wijnhandelaars in Vlaanderen.
In Nederland bij https://www.jislaaikwines.nl