Verslag van een persreis.

Op uitnodiging van de Vlaamse Hanne Van Schelstraete trokken we een volle week langs 17 wijndomeinen in het westen van Turkije.
Hanne woont en werkt reeds 15 jaar in Turkije, waar ze, samen met haar partner Marc, vooral actief is als vertaler-tolk. Maar het bloed vloeit waar het niet gaan kan. Hanne Van Schelstraete is een goed opgeleide sommelier die de wijnwereld van nabij kent en op de voet volgt. Het ligt dan ook voor de hand dat zij veel interesse heeft voor de opkomende wijneconomie in Turkije. Deze wijntrip langs de Westelijk gelegen wijnregio’s met bezoeken aan een selectie topdomeinen was voor Hanne Van Schelstraete meteen ook een onderzoek naar de mogelijkheden i.v.m. wijntoerisme in Turkije en de mogelijkheden om deze zelf te organiseren.

Wijnbouw in Turkije, een verrassing?

Historisch gezien is Turkije een van de landen waar wijn zijn oorsprong vindt. Samen met andere landen uit de Kaukasus en Mesopotamië zijn in Turkije heel wat oudheidkundige sporen van wijnbouw terug gevonden. Wetenschappers gaan er van uit dat de landen rond de Eufraat en de Tigris mee bepalend waren voor de ontwikkeling van de wijnbouw. Sommige sporen gaan terug tot 7000j voor C.
Vanuit dit perspectief is het niet te verwonderen dat in Turkije wijn wordt geproduceerd. Toch kijken veel mensen vreemd op als je hen over Turkse wijnen verteld. Sommigen hebben minder goede ervaringen met de ‘all-in’ formules in de vele hotels langs de Egeïsche en Middellandse Zee, waar hoofdzakelijk eenvoudige tafelwijnen overvloedig geschonken worden.
“Turkse wijn, dat is toch simpele slobberwijn”, denken velen.
Daarbij is Turkije is ook nog een islamitisch land, waar je volgens velen normaal gezien toch geen wijn mag drinken. Allemaal vragen die we, bij onze aankomst in Istanbul, voor de voeten van Hanne Van Schelstraete smijten.
“Het klopt”, zegt Hanne, “Veel wijn wordt geproduceerd door enkele gigantische bedrijven. Sommigen onder hen zijn grote spelers. Ze produceren verschillende kwaliteitscategorieën, waaronder  hoogstaande, kwaliteitsvolle premium wijnen. Daarnaast is er natuurlijk ook een zee aan eenvoudige drinkwijntjes. Toch is er meer en meer aandacht voor kwaliteitswijnbouw.
Sinds het einde van de jaren negentig zijn meer dan 25 nieuwe bedrijven opgericht met veel aandacht voor de kwaliteit van de druiven. Velen bouwden ook een moderne en goed uitgeruste wijnkelder”.

Turkije is een van de grootste druiventelers ter wereld, maar meer dan 95% van de druiven wordt gedroogd en verwerkt tot rozijnen. De wijnbouw blijft dus een niche product.  Hanne vertelt ook dat in heel het land wijngaarden zijn aangeplant? Het toeristische Cappadocië heeft een bloeiende wijnindustrie, met als bekendste domeinen, Turasan en Kocabağ.

De overheid

Op mijn vraag hoe de overheid met de wijncultuur omgaat, vergelijkt Hanne de Turkse wetgeving met de Europese wetgeving rond het roken. Er mag geen openlijke promotie gemaakt worden voor alcohol en zeker niet in de vorm van advertenties. Anderzijds wordt de wijnbouw heel hoog getaxeerd, wat dan weer voor welkome inkomsten zorgt voor de overheid.
Tijdens de trip zullen we vaststellen dat wijnbars, winkels en wijndomeinen discreet aangekondigd worden. Maar nergens werd ons verteld dat de wijnindustrie gedwarsboomd wordt door de overheid. Bij enkele domeinen hoorden we wel dat de overheid niet altijd een gemakkelijke gesprekspartner blijkt, maar over het algemeen kunnen de wijndomeinen onafhankelijk werken. Vermoedelijk speelt het economische belang hierin een rol. Er wordt veel wijn geconsumeerd in Turkije. Bij enkele van de bezochte domeinen was er zelfs geen export omdat hun volledige productie in eigen land wordt geconsumeerd.

De trip, een overzicht

Tijdens deze korte trip bezochten we wijndomeinen in Thracië en de Egeïsche kuststreek in West-Turkije. De wijnregio’s van Cappadocië, Midden- en Oost-Anatolië zijn gepland voor een volgende reis.

We begonnen onze wijntrip in Thracië. Na enkele hevige oorlogen in de 19^de en begin van de 20^ste eeuw werd het gebied verdeeld over Griekenland, Bulgarije en Turkije. De regio is van grote historische waarde met veel sporen die teruggaan tot de Romeinen en het Ottomaanse Rijk.
Het uiterste westen van Thracië is van groot belang voor Turkije. Rond het stadje Gallipoli  vochten de Turken en de geallieerden tijdens WO I een bloedige strijd uit. Het was bij deze Slag van Gallipoli dat de Nieuw-Zeelanders en Australiërs voor het eerst betrokken werden in de Eerste Wereldoorlog. Honderdduizenden soldaten verloren het leven. De Turken haalden de overwinning en stichtten de staat Turkije met de beroemde Mustafa Kemal Ataturk als eerste grote leider.

Van oudsher is dit de bakermat van zeer goede wijnen. Helaas zorgden de vele oorlogen voor de verdwijning van de wijnbouw. Ook in Bulgarije, aan de overkant van het gebergte is er veel wijnbouw. De regio grenst aan drie zeeën: de Zwarte Zee, de Egeïsche Zee en de Zee van Marmara. Het is een toeristisch interessante regio, op een boogscheut van Istanboel.
Heel wat wijndomeinen spelen hierop in en hebben, naast de wijnkelder ook een hotel en/of restaurant. Sinds 2000 is in de regio intens geïnvesteerd en volgens veel waarnemers is Thracië de meest belovende wijnregio van Turkije.

Na de bezoeken aan de wijndomeinen van Thracië trokken we de zeestraat over in Canakkale. De levendige stad heeft veel visrestaurants die een lekkere keuken serveren. We passeerden op onze tocht de stad Troje, met het beroemde Paard van Troje en de steden en gebieden rond  Izmir, Urla en Denizli. De regio is een groot wijngebied, maar heeft ook een aantal historisch interessante toeristische trekpleisters. We bezochten o.a. de beroemde ruïnes van Efeze en de warm water bronnen van Pamukkale met zijn kalkterrassen.

Overal is de invloed van het Mediterrane klimaat aanwezig, maar op veel plaatsen speelt het plaatselijk mesoklimaat een grote rol. Omzeggens elk wijndomein dat bezocht werd,  had heel veel aandacht voor het werk in de wijngaard en de invloed van bodem en klimaat. In de wijnhuizen werken overal goed gevormde wijnmakers en hier en daar is er ook een samenwerking met buitenlandse specialisten. Sommige domeinen hebben indrukwekkende ‘State of Art’ wijnkelders die qua design en uitrusting tot de absolute top van de wereld behoren. Bij een aantal domeinen wordt geoogst en gevinifieerd per perceel.
Algemeen was deze trip een oogopener. Turkije heeft een groot potentieel aan modern gemaakte en kwaliteitsvolle wijnen. Nu nog de weg vinden naar onze wijnkelders.