28/05/2021
Wekelijks neem ik twee of drie wijnen onder de loep. Een gedetailleerde bespreking en tips voor wijn en gerecht. Ontdekkingen en gevestigde waarden, mousserend en stil, uit heel de wijde wijnwereld. Proeven met verschillende glazen, temperatuur, gekarafeerd of niet etc. Kort en bondig en accuraat. Deze week staan twee wijnen uit Wallonië op de proeftafel.
Wat voorafging
Het is de week van de Belgische wijn! Gisteren publiceerde de Federale Overheidsdienst Economie (FOD Economie) haar dossier met de officiële cijfers van 2020 over de wijnbouw in België. We zaten al enkele weken op het vinkentouw, want dit cijfermateriaal wordt meestal eind april, begin mei vrijgegeven. Ik vind deze informatie belangrijk, want het gaat hier om streng gecontroleerde informatie op basis van oogstverslagen. Wat leren ons deze gegevens? Het gaat snel met de Belgische wijnbouw en dat valt te merken. In 2020 waren in ons land 198 wijnbouwers actief, die samen 587 hectaren bewerken. Vergelijk: in 2019 waren er 154 wijnbouwers en was 441,12 ha in gebruik. Opgepast, het gaat hier wel om geregistreerde domeinen die niet alleen wijn produceren, maar ook hun wijn commercialiseren. Naast deze 198 wijnboeren vinden we talrijke hobbywijnmakers, vzw’s en andere kleinschalige initiatieven. De inventaris van FOD-Economie dateert van eind 2020. Intussen is het aantal hectaren en wijndomeinen alweer toegenomen. Volgens auteur Peter Doomen die deze week zijn volledig geactualiseerd e-boek ‘Wijn van eigen bodem’ voorstelde, zouden er vandaag zelfs meer dan 710 ha wijngaarden in productie zijn. http://www.wijnvaneigenbodem.be. In de brochure van FOD Economie lezen we verder dat vooral Wallonië een grote inhaalbeweging doet, met de opstart van veel nieuwe domeinen. In 2019 was nog maar 25 % van de wijnboeren Waals, in 2020 al 32 %. De grootste stijging vond plaats in de provincie Luik met een toename van 21 wijnbouwers tegenover 9 in 2019. Alle gedetailleerde informatie over het oogstjaar 2020 vind je in volgende bijlage: https://news.economie.fgov.be/199450-kwart-meer-belgische-wijnbouwers-in-2020
De Waalse wijnbouw
Niemand is meer op de hoogte van de Waalse wijnbouw dan wijnjournalist Marc Vanel. Sinds 2011 volgt hij het reilen en zeilen in Wallonië op de voet. Ook hij publiceerde deze week een inventaris van het aantal wijnbouwers en domeinen in Wallonië. Via zijn bijzonder informatieve blog vind je gedetailleerde informatie over alle actieve wijndomeinen. Interessant hierbij is de indeling per provincie. https://www.marcvanel.be/. Op dit moment zijn 178 Waalse wijnmakers actief zijn die samen 350 hectare wijngaarden bewerken. ‘Het zijn niet allemaal professionelen’, zegt Marc, maar het valt hem op dat de interesse en passie voor wijnbouw wijdverspreid is en elke dag nog toeneemt. Zelf stel ik een opvallend verschil vast tussen Wallonië en Vlaanderen. In Wallonië hebben heel wat wijndomeinen een sociale functie. Ik lees dat bij verschillende domeinen meerder personen of groepen mensen betrokken zijn. Soms is dit in de vorm van een echte coöperatieve, maar er zijn ook wijndomeinen die ingericht zijn als sociale werkplaats of een wijngaard beheren vanuit een culturele organisatie. Het sociale aspect is in Wallonië opvallend aanwezig. Dergelijke samenwerkingen zie je iets minder in Vlaanderen. Als ik de meest recente projecten in Vlaanderen overschouw, zie ik vooral ‘echte’ bedrijven van ondernemers of industriëlen met ambitieuze businessplannen. Toch is het niet zo dat Wallonië louter kleinschalige projecten kent. Enkele van de grootste en meest succesvolle domeinen van België situeren zich in Wallonië.
Voor mijn vrijdagreview proef ik vandaag twee wijnen van Waalse pioniers. De Ruffus Chardonnay Brut van Vignoble des Agaises werd geproefd in een Lehmann Jamesse glas bij een temperatuur van 10°C. De Acolon 2015 van Château Bon Baron werd vrij fris geproefd op 15°C in een Riedel Veritas glas.
Ruffus Chardonnay Brut
Vignoble des Agaises
Vignoble des Agaises is eigendom van de familie Leroy, wijnhandelaars in het stadje Binche. Het wijndomein is 31 ha groot en produceert jaarlijks meer dan 150.000 flessen schuimwijn die heel vlot hun weg vinden naar de consument. In Haulchin, op een boogscheut van de stad Bergen, werd in 2015 een splinternieuwe wijnkelder en ontvangstruimte gebouwd. Arnaud Leroy, de vijfde generatie en jonge wijnmaker van het domein wil zich in de toekomst ook toeleggen op de groeiende markt van het oenotoerisme. Bezoekers zijn dan ook steeds welkom op het domein. De eerste wijngaard van 2 ha, met 20.000 chardonnay stokken werd aangeplant in 2002. Sindsdien werden jaarlijks stokken bij geplant, wat vandaag het totaal op bijna 310.000 planten brengt. De familie Leroy is heel ambitieus en in de toekomst willen ze verder groeien naar 50 ha wijngaarden. Het overgrote deel is chardonnay, maar intussen werd de wijngaard ook uitgebreid met pinot noir en meunier. Deze blauwe druiven worden gebruikt voor de productie van rosé wijn. De percelen liggen allen op een schitterend gelegen zuidelijke helling, waar de zoninval optimaal is. Toch is niet enkel de ligging van grote waarde. Vooral de ondergrond van het ‘Bekken van Bergen’ maakt de wijnen van Vignoble des Agaises zo fijn. De bodem is een uitloper van het geologische bekken van Parijs, samengesteld uit kalk en krijtgrond, vergelijkbaar aan de krijtbodems van Champagne en Chablis. In de bodem zitten nog veel resten van micro-organismen van maritieme oorsprong. Deze zorgen voor minerale tonen in de wijn en een subtiele frisse smaak. Het is ook een bodemtype dat zeer goed het water opneemt en vasthoudt. De schuimwijnen van Vignoble des Agaises worden gemaakt met de traditionele methode waarbij de schuimvorming ontstaat door de tweede gisting in de fles. Alle druiven worden manueel geplukt en daarna omzichtig geperst in een van de drie pneumatische persen. Na de eerste gisting blijven de flessen 12 à 15 maanden rijpen sur latte. Bij deze Cuvée Ruffus wordt bij het dégorgeren slechts 6 gr suiker toegevoegd.
In het glas
Onze wijn van de week is een blanc de blancs van 100 % chardonnay. Hij is witgeel van kleur. Ik merk een heel fijne en constante pareling en een zuiver langdurig kroontje. De wijn ruikt levendig met veel wit fruit en groene appel, pompelmoes en een lichte hint van bloemen. De smaak is vrij intens met fruitige aroma’s, een levendig, verfrissend zuur en een zilte nasmaak die ik als mineraal omschrijf. Hij proeft heel mooi in balans en hij heeft een lange afdronk. Deze Cuvée Seigneur Ruffus is een verfijnde en elegante aperitiefwijn. Bij deze wijn droom ik onmiddellijk van een bord verse oesters en andere zeevruchten. Wij serveren hem deze avond met salade van jonge scheuten, verschillende soorten groene kruiden, tomaten en daarbij een krokant gebakje van filodeeg, opgevuld met verse geitenklaas en citroentijm.
16,80 euro www.ruffus.be te koop bij talrijke handelaars in België
Château Bon Baron Acolon 2015
AOP Côte de Sambre et Meuse
Het Nederlandse koppel Jeannette en Piotr kochten in 2001 een landhuis langs de Maas, in het dorpje Lustin, een deelgemeente van Profondeville. Zij ontdekten dat hun nieuwe woonplaats een rijk wijnverleden kent dat teruggaat tot 1018. Dit was de aanzet om zelf een wijngaard aan te leggen op een stuk grond langs de Maaskant. Daarbij gingen ze niet over een nacht ijs. Ze schoolden zichzelf bij, kregen advies van ervaren wijnmakers en lieten hun bodem analyseren. Jeannette en Piotr bewerken vier verschillende wijngaarden die telkens aangeplant zijn met verschillende druivenvariëteiten. Zij kiezen hun druiven in functie van het klimaat en de bodem. Heel trots zijn zij op hun terrassenwijngaard Valburnot waar ze pinot noir, muscat en chardonnay hebben aangeplant. De perfect zuidwaarts gelegen terrassen genieten van een bijna mediterraan microklimaat, wat een perfecte rijping garandeert. In 2012 werd ‘Divo Nanto’ een nieuwe wijngaard aangelegd langs de oevers van de Maas. Momenteel omvat het domein 18 ha wijngaarden. Daarmee hoort Chateau Bon Baron tot de grotere wijndomeinen in België. Jeannette en Piotr kiezen bewust voor een milieuvriendelijke teelt. In hun wijngaarden worden geen synthetische meststoffen, herbiciden en insecticiden gebruikt en onkruid wordt mechanisch en manueel verwijderd. De manuele oogst gebeurt uiterst secuur met een eerste, strenge selectie in de wijngaard. Enkel het mooiste fruit wordt verwerkt. Deze rigoureuze werkwijze wordt doorgetrokken in de wijnkelder. Na de oogst laat men de druiven een tijdje inweken met de schillen. Alle wijnen vergisten zoveel als mogelijk met endogene gisten en sommige wijnen rijpen verder in houten vaten. Onze wijn van deze week is gemaakt van acolon druiven. Het is een kruising van dornfelder met lemberger (blaufrankisch) en levert een druif die goed rijpt in minder warme regio’s. Sinds begin van deze eeuw is acolon bezig aan een echte opmars in de Belgische wijngaarden. Château Bon Baron was een van de pioniers die met dit kwaliteitsvolle druivenras aan de slag ging. Deze wijn uit 2015 rijpte twee jaar in Bourgogne vaten.
In het glas
Deze wijn is van het degelijke oogstjaar 2015. Wat mij onmiddellijk opvalt is de beperkte evolutie in de kleur. Hij heeft een blinkende spiegel en een aantrekkelijke paarsrode kleur van donkere kersen. Ook de geuren bevallen mij. Ik ruik zwarte bessen, cassis en aangename kruiden en specerijen. Na opschudden komen lichte houtinvloeden en aardse geuren opzetten. Toch komt het fruit telkens om de hoek loeren. Ik hou wel van deze variatie aan geuren die omzeggens geen veroudering weergeven. De intens, fruitige aroma’s zijn ook aanwezig in de evenwichtige smaak, waar een aangename fraîcheur de boventoon haalt. Acolon is uit zichzelf een druif met fijne zuren en zachte tannines. Hij heeft een sappige smaak met mooie versmolten tannines. Dit is een smaakvolle en lekkere wijn die nu op dronk is, maar zeker nog enkele jaren kan rijpen in een goede kelder. Ik schonk hem eerder koel en dat was een goede keuze. Bij deze wijn associeer ik een lentekeuken met echte klassiekers: eendenborst met sinaasappel, parelhoen met een rode wijnsaus, een casse-croûte, kalfsnieren met mosterdsaus, kwartel met druiven, duifje uit Anjou met morieljes, …
19,95 euro www.bonbaron.com en bij verschillende wijnhandelaars in België